اوراق بهادار چیست؟ انواع و نحوه خرید
همه ما انسان ها در طول زندگی خود بارها و بارها کلماتی از قبیل اوراق بهادار، بورس، ابزار مالی ، اوراق بدهی، بازار مشتقات و این دسته موضوعات را یا در اخبار تلویزیون و رادیو و یا از اطرافیان خود شنیده ایم و با انها آشنا هستیم اما خیلی از افراد اطلاعی از تعاریف علمی این مفاهیم و کاربرد انها در اقتصاد کشور، جهان و حتی در زندگی شخصی خود ندارند. اوراق بهادار در واقع سندی قابل داد و ستد است که انواع گوناگونی دارد و نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارد. در این مقاله میآموزیم که اوراق بهادار به چه معناست؟ انواع آن چیست؟ چگونه و تحت چه شرایطی امکان خرید و فروش انرا داریم؟ اگر شما هم به دنبال افزایش دانش اقتصادی خود هستید تا پایان این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید.
آشنایی با انواع دارایی(Asset)
در دنیای اقتصاد هر چیزی که انرا به عنوان دارایی میشناسیم به دو دسته تقسیم بندی میشود :
- دارایی های مشهود :دارایی های ملموس که جنبه فیزیکی دارند ، مثل : مسکن ، طلا ، اسکناس و …
- دارایی های نامشهود :دارایی های غیرملموس که جنبه فیزیکی ندارند اما ارزشمند هستند مثل : برند تجاری ، اوراق بهادار ، اطلاعات و …
اوراق بهادار به عنوان یک دارایی مالی نامشهود با توجه به انواع گوناگون خود کاربرد های مختلفی دارد برای مثال دارند تعدادی اوراق بهادار سهام یک شرکت است ، در واقع به میزان سهام خود مالک بخشی از شرکت محسوب میشود و در سود و زیان شرکت شریک است.
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار، سندی است که دارنده قانونی را مشخص کرده و ارزش مالی دارد.همچنین این سند قابلیت داد و ستد داشته و برای انتقال دارایی استفاده میشود.نهادی که این اوراق را صادر میکند،صادرکننده اوراق است و برای اینکه هرنوع از این اوراق بدست خریدار برسد واسطه هایی به نام کارگزاری ها هستند که با نهاد صادرکننده اوراق در ارتباط هستند و اوراق های مختلف را برای خریداران و متقاضیان خریداری میکنند.
انواع اوراق بهادار
چهار نوع اصلی اوراق بهادار عبارت اند از :
- اوراق بدهی ( اوراق قرضه )
- اوراق صاحبان سهام
- اوراق مشتقات
- اوراق ترکیبی ( ترکیبی از اوراق بدهی و سهام )
اوراق بدهی( اوراق قرضه )
اوراق بدهی یا به عبارتی اوراق قرضه (Bonds) ، اوراقی است با درامد ثابت (Fix Income)که در تاریخ سررسید آن ،میزان پول قرض گرفته شده همراه با بهره ای از قبل مشخص شده توسط وام گیرنده بازپرداخت میشود.
ارزش معاملات روزانه اوراق بدهی به مراتب بیشتر از اوراق سهام هست ، زیرا این نوع اوراق همیشه مورد توجه سرمایه گذاران نهادی ، در کنار بنگاه های دولتی و غیر دولتی است و میزان زیادی از این اوراق نزد آنها نگه داری میشود.
اوراق بهادار اسلامی (صکوک)
از انجا که اوراقی همچون اوراق قرضه به دلیل ربوی بودن در بازار سرمایه اسلامی قابل معامله نیستند ، کارشناسان درصدد برامدند که ابزاری منطبق با تعالیم اسلام طراحی کنند که از انها به عنوان ابزار مالی اسلامی یا صکوک یاد میشود که به سه گروه کلی تقسیم میشوند :
• اوراق غیر انتفاعی چون قرض الحسنه
اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می شود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار به آنها بدهکار است و بایستی در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنان بپردازد.
اوراق بهادار غیر انتفاعی است که به قیمت اسمی مشخص برای مدتی معین منتشر می شود و به واقفینی که قصد مشارکت در طرحهای عام المنفعه را دارند واگذار می شود.
• اوراق انتفاعی با بازده مشخص
اوراق انتفاعی مثل مرابحه، اجاره، استصناع و اوراق انتفاعی با بازده انتظاری مانند اوراق مشارکت و مضاربه که تعاریف آنها بشرح زیر می باشد.
مرابحه
اوراق بهاداری است که دارندگان آن به صورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است، این اوراق بازدهی ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوی میباشند.
اجاره
اوراق بهاداری است که براساس عقد اجاره منتشر می شود و نشان دهنده مالکیت مشاع دارندگان آن، در دارایی مبنای انتشار اوراق است که اجاره داده می شود.
استصناع
اسناد و گواهیهای دارای ارزش یکسان هستند و برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت دارایی استفاده میشوند که پس از ساخت، تحت تملک دارنده صُکوک در می آید.
اوراق مشارکت
سندی است گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکتهای تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، صاحب اوراق مشارکت در تغییر قیمت دارایی شریک می شود.
مضاربه
سندی است گویای مالکیت دارندگان آن بطوریکه ناشر اوراق مضاربه با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده و به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد، بانی در فعالیت اقتصادی سودآور (بازرگانی) به کار می گیرد و در پایان هر معامله یا پایان هر دوره مالی سود حاصله را براساس نسبت هایی که از پیش روی اوراق تعیین شده، میان خود و صاحبان اوراق تقسیم می کند.
اوراق سهام(Stocks)
اوراق صاحبان سهام به انواع گوناگونی با معیار های متفاوت دسته بندی میشوند که دو نوع پر کاربرد ان عبارت اند از :
۱- سهام عادی
۲- سهام ممتاز
متداول ترین نوع این اوراق ، سهام عادی است که در بازار بورس اوراق بهادار معامله میشود و که دارای دو نوع ارزش اسمی و بازاری هستند ؛ ارزش اسمی سهام هر شرکتی در ایران مبلغ 100 تومان است ، درحالی که ارزش بازاری سهام این گونه محاسبه نمیشود و تنها ابزار سنجش آن ، میزان عرضه و تقاضا در تابلوی سهام است و این نوع سهام نشان دهنده میزان مشارکت و مالکیت دارنده آن در شرکت است.
نکته قابل توجه این است که دارندگان این نوع سهام سود ثابتی دریافت نمیکنند چه بسا ممکن هست که مورد ضرر و زیان هم قرارگیرند، به همین ترتیب این نوع سهام در زیرمجموعه دارایی های پرریسک قرار میگیرد.
سهام ممتاز هم تا حدودی شبیه به سهام عادی است با این تفاوت که میزان سود دارنده آن ، ثابت و غالبا به صورت توافقی است که بر سود سهامداران عادی مقدم است.
اوراق مشتقه(Derivatives)
اوراق مشتقه نوعی ابزار مالی است که صرف برگه و سند آن ارزشی ندارد بلکه به واسطه پشتوانه خود یعنی کالاهای فیزیکی ( دارایی های پایه ) که در مقابل خرید اوراق به خریدار تعلق میگیرد ،ارزش پیدا میکند.
رایج ترین دارایی های پایه یا مبنا شامل کالاها ، مواد اولیه مثل مواد شیمیایی ، فلزات ، طلا و حتی سهام و … میشود.
به عبارتی قرارداد میان خریدار و فروشنده همان اوراق مشتقه است ،درحالی که بهای این قرارداد و قیمت آن براساس قیمت تعیین شده برای کالای مدنظر مشخص میشود.
انواع اوراق مشتقه
اوراق مشتقه به طور کلی به 4 دسته تقسیم میشوند :
قرارداد آتی
قرارداد آتی یا (Future Contracts) قراردادی می باشد، که طرفین معامله، در زمان کنونی تصمیم می گیرند که کالایی را در زمانی مشخص در آینده، معامله نمایند. قیمت، ارزش و میزان معامله در زمان فعلی تعیین می گردد اما انتقال کالا و پول در آینده، صورت می گیرد.
قرارداد سلف
در واقع، قرارداد سلف به قراردادی گفته میشود که به موجب این قرارداد، کالا با قیمت معینی در زمانی مشخص در آینده (با توافق طرفین) تحویل داده میشود و مبلغ آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
قرارداد اختیار معامله
اختیار معامله (Option) قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد، حق(نه تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.
قرارداد معاوضه
معاوضه (swap) به این معناست که طرفین قرارداد بدون اینکه وجه نقدی ضمن عقد مبادله نمایند دو مال عینی و معین موضوع عقد قرار میگیرد.
ویژگی های اوراق بهادار
این اوراق ، گواهی هستند که دلالت دارند بر پرداخت مبلغ ثبت شده روی آنها(مبلغ اسمی اولیه ) توسط منتشر کننده آن در آینده به این صورت که یک ورقه بصورت ثبتی و قانونی توسط دولت (یا هر موسسه دیگر) منتشر می شود که روی آن مبلغ اسمی و اولیه مشخص شده است اما زمان بازپرداخت و سررسید انها به دلیل انواع گوناگونی که دارند متفاوت است.
شرایط و نحوه خرید اوراق بهادار
برای ورود به بازار سرمایه ، همه افراد نیازمند انجام دو دسته کار هستند، ابتدا آموزش کاربردی که لازمه آن گذراندن ساعت ها آموزش با کیفیت هست و در مرحله دوم نیاز به دریافت کد بورسی و دسترسی به سیستم معاملات و خرید اوراق بهادار می باشد، که مراحل آن بشرح زیر می باشد:
1- وارد شدن در سامانه سجام و ثبت نام با وارد کردن شماره همراه خود و دیگر اطلاعات خواسته شده و تکمیل کردن مراحل احراز هویت به صورت الکترونیکی در همین سامانه
2- ارسال شدن کد بورسی شما از طریق پیامک که یک عبارت شامل 5 رقم و 3 حرف است.
3- انتخاب کارگزاری مناسب جهت دسترسی به پنل معاملات خود و ثبت نام در آن
4- ارسال شدن نام کاربری و رمز عبور پنل معاملاتی شما در کارگزاری ثبت نام شده از طریق پیامک و ایمیل
5-پرداخت مبلغی به حساب معاملاتی از طریق درگاه های اینترنتی
( حداقل مبلغ برای خرید 500هزار تومان است )
6-خرید اوراق بهادار
مدارک مورد نیاز برای خرید اوراق بهادار
مدارک مورد نیاز برای افراد حقیقی :
● تصویر صفحه اول شناسنامه
● تصویر پشت روی کارت ملی
● تصویر آخرین مدرک تحصیلی
● اطلاعات شماره حساب بانکی اعم از شماره حساب، شماره شبا، نام شعبه ، کد شعبه و بانک مورد نظر
● داشتن کارت بانکی با رمز دوم برای پرداخت هزینه ثبت نام در سجام به صورت آنلاین
● افراد زیر ۱۸ سال نمیتوانند به صورت مستقیم مراحل ثبت نام بورس را انجام داده و نیاز به حضور والدین خود دارند.
مدارک مورد نیاز برای افراد حقوقی :
● تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس شرکت
● تصویر روزنامه رسمی آگهی کلیه تغییرات
● تصویر اساسنامه شرکت
● کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
● تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی و تعهدنامه
● تکمیل فرم توافقنامه معاملات آنلاین
● تکمیل فرم قرارداد معاملات برخط و پاسخ به معاملات برخط
● شرکت در آزمون معاملات بر خط
● ارائه نامه درخواست کد معاملاتی در سربرگ شرکت
● مدارک معرفی نماینده رسمی شرکت برای دریافت کد بورسی
خرید آنلاین و غیر حضوری اوراق بهادار
پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور خود برای استفاده از پنل معاملاتی کارگزاری و واریز حداقل مبلغ مورد نیاز (500هزار تومان) ، میتوانید سهام و اوراق مدنظر خود را خریداری کنید و انرا در پرتفوی خود (سبدسرمایه گذاری) در پنل معاملاتی خود مشاهده کنید.
برای مشاهده لیست تمام سهام و صندوق های سرمایه گذاری و … میتوانید به سایت Tsetmc مراجعه کنید.
برای یادگیری کامل سایت Tsetmc پیشنهاد میکنیم در دوره اموزش نوین TSETMC مدرسه بورس شرکت کنید.
کارگزاران اوراق بهادار
برای مشاهده لیست کارگزاری های معتبر و دارای مجوز کافی است به سایت سازمان بورس اوراق بهادار مراجعه و در( قسمت فیلتر ها < نوع < کارگزاری ) کارگزاری مورد نظر خود را انتخاب کنید.
زمان خرید اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار ایران در روزهای شنبه تا چهارشنبه به جز روزهای تعطیل باز است.
ساعت ۸:۴۵ الی ۹ زمان پیش گشایش است که در این زمان خرید و فروشی انجام نمیشود و فقط میتوان در آن سفارشات خود را در دامنه قیمتی آن روز قرار داد.
از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ زمان اصلی بازار است که معاملات در این زمان انجام میشود.
از ساعت 11:30 الی 12 پیش گشایش و از 12 الی 15 زمان انجام معملات صندوق های طلا هست.
کارمزد خرید اوراق بهادار
فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان خرید : ( در زمان خرید نرخ مالیات صفر است )
0/003712 × قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام بورس)
0/003632× قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام فرابورس)
فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان فروش :
0/0088 ×قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد فروش (هم سهام بورس و هم فرابورس)
سخن آخر
از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. در نهایت ، همه فعالان بازار سرمایه برای اینکه بتوانند برای سال های متمادی و در هر شرایط اقتصادی در بازار بورس ماندگار باشند و به طور مستمر سود کنند نیاز هست که اموزش ببینند. شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.
کاربرد و انواع دارایی مصنوعی (synthetic asset) چیست و چه کاربردی دارد؟
اصطلاح دارایی مصنوعی (synthetic asset) به ترکیبی از داراییها اشاره میکند که ارزشی مشابه به داراییهای دیگر دارند. به طور سنتی، دارایی های مصنوعی ، اوراق مشتقه مختلفی مانند معاملات آپشن بیت کوین یا قراردادهای آتی را ترکیب میکنند تا یک دارایی اساسی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها، شاخصها، ارزها یا نرخ بهره را شبیهسازی کنند.
به عنوان مثال، یک شرکت سرمایهگذاری ممکن است به جای خرید سهام، در همان سهام پوزیشن خرید (Call) را باز کند یا در پوزیشن فروش (Put)، آن را بفروشد (یعنی به جای خرید و فروش یک سهام خاص، آن را ترید میکند). در اینجا استفاده از دارایی های مصنوعی به این شرکت اجازه میدهد تا از داراییهای مالی متعدد، به جای یک دارایی سرمایهگذاری واحد استفاده کند.
ارزش کلیه قراردادهای اوراق مشتقه، بیش از ۱.۲ کوادریلیون دلار است: عددی که بسیار بیشتر از املاک جهانی (۲۱۷ تریلیون دلار)، بدهی جهانی (۲۱۵ تریلیون دلار)، بازارهای سهام جهانی (۷۳ تریلیون دلار) و موجودی طلای جهان است.
از یک طرف میتوان از اوراق مشتقه برای کمک به ریسک قیمت انواع داراییها مانند کالاها به بدهی استفاده کرد. همچنین اوراق مشتقه باعث تقویت و تشدید ناکارآمدی بازار میشوند و تریدرها را به یک بازی با مبلغ صفر و بدون ایجاد ارزش واقعی در بازار تشویق می کنند.
استفاده از محصولات اوراق مشتقه، به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که بدون تسویه حساب فیزیکی، ترید آربیتراژ، ریسک انتقال و پوشش ریسک، از نوسانات قیمت سود کسب کنند.
دارایی مصنوعی کریپتویی چیست؟
هدف دارایی مصنوعی مبتنی بر ارز دیجیتال این است که بدون نیاز به نگهداری دارایی اساسی، کاربران را در برابر انواع داراییها قرار دهد. این دارایی میتواند از ارزهای فیات مانند دلار آمریکا یا ین ژاپن تا کالاهایی مانند طلا و نقره و همچنین شاخصهای سرمایهگذاری یا سایر داراییهای دیجیتال باشد.
سرمایهگذاران میتوانند با استفاده از دارایی مصنوعی منحصر به فرد و بدون ترک اکوسیستم ارز دیجیتال، توکنهایی را نگهداری کنند که ارزش برخی از داراییها را شبیهسازی میکنند.
دارایی مصنوعی کریپتویی تمام مزایای غیرمتمرکز بودن را به نیز کاربران ارائه میدهد؛ زیرا آنها با استفاده از قرارداد هوشمند و سایر ابزارهای امن برای همه کاربران، در سراسر مرزها باز هستند و دادهها در دفتر کل توزیع شده (DLT) ذخیره میشوند.
انواع داراییهای مصنوعی کریپتویی
Abra یک پلتفرم سرمایهگذاری غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه میدهد تا از ارز دیجیتال خود به عنوان وثیقه برای ایجاد دارایی مصنوعی استفاده کنند. مدل دارایی مصنوعی Abra از قراردادهای هوشمند بیتکوین و لایتکوین استفاده میکند.
در عمل، اگر یک سرمایهگذار بخواهد از طریق Abra سهام گوگل را به ارزش ۱۰۰۰ دلار بخرد، این شرکت ۱۰۰۰ دلار از بیتکوین کاربر را در برابر قیمت سهام گوگل پشتیبانی میکند. اگر ارزش سهام گوگل، بالا یا پایین برود، مقدار معادل بیتکوین به قرارداد کاربر اضافه یا از آن کم میشود.
در مثال بالا، سرمایهگذار میتوانست در حالی که پوزیشن خرید در گوگل دارد، پوزیشن فروش نیز در بیتکوین باز کند؛ در همین حال، Abra در حالی که گوگل را فروش استقراضی میکرد، پوزیشن خرید نیز در بیتکوین باز میکرد.
پلتفرم سینتتیکس (Synthetix) برای ترید دارایی مصنوعی
سینتتیکس (Synthetix) یک پلتفرم مبتنی بر اتریوم است که به سرمایهگذاران امکان میدهد تا ارز دیجیتال مصنوعی را روی پلتفرم همتا به همتای آن ترید کنند. این قضیه کاربران را قادر میسازد تا به محصولات مصنوعی دسترسی پیدا کرده و به طور همزمان در برابر داراییهای غیر ارز دیجیتالی مانند طلا، دلار و سهام قرار بگیرند. در حال حاضر ۶۹ میلیون دلار در قراردادهای اوراق مشتقه مصنوعی جریان دارد.
سینتتیکس در حال حاضر دارای برنامههای غیرمتمرکز است:
- صرافی مصنوعی Mintr: که به کاربران امکان میدهد تا توکنهای بومی SNX پلتفرم را به اشتراک بگذارند و بتوانند از کارمزدهای آنها درآمد کسب کنند.
تیم سینتتیکس یک پلتفرم صدور با معماری چند لایه، یک صرافی ،و بازاری برای داراییهای مصنوعی با پشتوانه ارز دیجیتال ایجاد کرده است.
سینتتیکس به کاربران اجازه میدهد تا داراییهای مصنوعی متنوعی از جمله ارز فیات، اوراق مشتقه، ارزهای دیجیتال و طبقات مختلف دارایی را صادر کنند. نمونههای آن بیتکوین، یورو، دلار، سهام تسلا، طلا و غیره است. کاربر به منظور ایجاد دارایی مصنوعی، وثیقه را به شکل توکنهای SNX قرار میدهد. سپس کاربر قادر خواهد بود یك دارایی مصنوعی را با دیگری مبادله کند و وثیقه را از طریق یك اوراكل بدون واسطه قیمتگذاری کند. - (Universal Market Access (UMA: این یک پلتفرم غیرمتمرکز برای قراردادهای مالی است که از یک مکانیزم اوراکل صادقانه و قراردادهای هوشمند برای توانمندسازی کاربران برای ایجاد محصولات مالی خود استفاده میکند. در اصل کاربران UMA میتوانند با استفاده از پروتکلهایی مانند ERC20، محصولات مالی بسازند تا اوراق مشتقه توکنیزهای را ایجاد کنند و در معرض داراییهای اساسی در دنیای واقعی که مانند ETF سنتی عمل میکنند، قرار بگیرند.
چرا دارایی های مصنوعی کریپتویی اهمیت دارند؟
مدلهای ارز مصنوعی با وثیقه ارز دیجیتال که با قراردادهای هوشمند کار میکنند، پیامدهای عظیمی در صنعت مالی سنتی دارند. این مدلها، به دارندگان ارز دیجیتال، برای ترید داراییهای سنتی و همچنین اوراق مشتقه آنها لوریج پیشنهاد میکنند.
عدم تمرکز به یک جامعه جهانی سرمایهگذاران امکان دسترسی آزاد میدهد. قبل از این که محصولاتی مانند Abra، سینتتیکس و UMA در دسترس قرار بگیرند، تنها تعداد معدودی از سرمایهگذاران سازمانی میتوانستند به بازار جهانی اوراق مشتقه دسترسی پیدا کنند؛ اکنون هر کسی که گوشی هوشمند و درکی از دارایی مصنوعی دارد، میتواند به این وسایل قدرتمند سرمایهگذاری دسترسی پیدا کند.
با پلتفرمهای دارایی مصنوعی ارز دیجیتال، که درهای اوراق مشتقه را روی هزاران سرمایهگذار جدید باز میکند، تنها زمان خواهد گفت که سیل احتمالی قراردادهای اوراق مشتقه جدید با وثیقه ارز دیجیتال، چه تاثیری در منظر سنتی مالی خواهد داشت.
اوراق بهادار چیست؟ انواع و نحوه خرید
همه ما انسان ها در طول زندگی خود بارها و بارها کلماتی از قبیل اوراق بهادار، بورس، ابزار مالی ، اوراق بدهی، بازار مشتقات و این دسته موضوعات را یا در اخبار تلویزیون و رادیو و یا از اطرافیان خود شنیده ایم و با انها آشنا هستیم اما خیلی از افراد اطلاعی از تعاریف علمی این مفاهیم و کاربرد انها در اقتصاد کشور، جهان و حتی در زندگی شخصی خود ندارند. اوراق بهادار در واقع سندی قابل داد و ستد است که انواع گوناگونی دارد و نوعی ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارد. در این مقاله میآموزیم که اوراق بهادار به چه معناست؟ انواع آن چیست؟ چگونه و تحت چه شرایطی امکان خرید و فروش انرا داریم؟ اگر شما هم به دنبال افزایش دانش اقتصادی خود هستید تا پایان این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید.
آشنایی با انواع دارایی(Asset)
در دنیای اقتصاد هر چیزی که انرا به عنوان دارایی میشناسیم به دو دسته تقسیم بندی میشود :
- دارایی های مشهود :دارایی های ملموس که جنبه فیزیکی دارند ، مثل : مسکن ، طلا ، اسکناس و …
- دارایی های نامشهود :دارایی های غیرملموس که جنبه فیزیکی ندارند اما ارزشمند هستند مثل : برند تجاری ، اوراق بهادار ، اطلاعات و …
اوراق بهادار به عنوان یک دارایی مالی نامشهود با توجه به انواع گوناگون خود کاربرد های مختلفی دارد برای مثال دارند تعدادی اوراق بهادار سهام یک شرکت است ، در واقع به میزان سهام خود مالک بخشی از شرکت محسوب میشود و در سود و زیان شرکت شریک است.
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار، سندی است که دارنده قانونی را مشخص کرده و ارزش مالی دارد.همچنین این سند قابلیت داد و ستد داشته و برای انتقال دارایی استفاده میشود.نهادی که این اوراق را صادر میکند،صادرکننده اوراق است و برای اینکه هرنوع از این اوراق بدست خریدار برسد واسطه هایی به نام کارگزاری ها هستند که با نهاد صادرکننده اوراق در ارتباط هستند و اوراق های مختلف را برای خریداران و متقاضیان خریداری میکنند.
انواع اوراق بهادار
چهار نوع اصلی اوراق بهادار عبارت اند از :
- اوراق بدهی ( اوراق قرضه )
- اوراق صاحبان سهام
- اوراق مشتقات
- اوراق ترکیبی ( ترکیبی از اوراق بدهی و سهام )
اوراق بدهی( اوراق قرضه )
اوراق بدهی یا به عبارتی اوراق قرضه (Bonds) ، اوراقی است با درامد ثابت (Fix Income)که در تاریخ سررسید آن ،میزان پول قرض گرفته شده همراه با بهره ای از قبل مشخص شده توسط وام گیرنده بازپرداخت میشود.
ارزش معاملات روزانه اوراق بدهی به مراتب بیشتر از اوراق سهام هست ، زیرا این نوع اوراق همیشه مورد توجه سرمایه گذاران نهادی ، در کنار بنگاه های دولتی و غیر دولتی است و میزان زیادی از این اوراق نزد آنها نگه داری میشود.
اوراق بهادار اسلامی (صکوک)
از انجا که اوراقی همچون اوراق قرضه به دلیل ربوی بودن در بازار سرمایه اسلامی قابل معامله نیستند ، کارشناسان درصدد برامدند که ابزاری منطبق با تعالیم اسلام طراحی کنند که از انها به عنوان ابزار مالی اسلامی یا صکوک یاد میشود که به سه گروه کلی تقسیم میشوند :
• اوراق غیر انتفاعی چون قرض الحسنه
اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد قرض بدون بهره منتشر می شود و به موجب آن قرارداد، ناشر اوراق به میزان ارزش اسمی آنها از دارندگان اوراق استقراض می کند و به همان مقدار به آنها بدهکار است و بایستی در سررسید معین یا عندالمطالبه به آنان بپردازد.
اوراق بهادار غیر انتفاعی است که به قیمت اوراق مشتقه چیست و چه کاربردی دارد؟ اسمی مشخص برای مدتی معین منتشر می شود و به واقفینی که قصد مشارکت در طرحهای عام المنفعه را دارند واگذار می شود.
• اوراق انتفاعی با بازده مشخص
اوراق انتفاعی مثل مرابحه، اجاره، استصناع و اوراق انتفاعی با بازده انتظاری مانند اوراق مشارکت و مضاربه که تعاریف آنها بشرح زیر می باشد.
مرابحه
اوراق بهاداری است که دارندگان آن به صورت مشاع مالک دارایی مالی هستند که بر اساس قرارداد مرابحه حاصل شده است، این اوراق بازدهی ثابت داشته و قابل فروش در بازار ثانوی میباشند.
اجاره
اوراق بهاداری است که براساس عقد اجاره منتشر می شود و نشان دهنده مالکیت مشاع دارندگان آن، در دارایی مبنای انتشار اوراق است که اجاره داده می شود.
استصناع
اسناد و گواهیهای دارای ارزش یکسان هستند و برای تجمیع وجوه لازم جهت ساخت دارایی استفاده میشوند که پس از ساخت، تحت تملک دارنده صُکوک در می آید.
اوراق مشارکت
سندی است گویای مالکیت دارنده آن نسبت به بخشی از یک دارایی حقیقی که متعلق به دولت، شرکتهای تعاونی یا خصوصی است و تا سررسید اوراق، صاحب اوراق مشارکت در تغییر قیمت دارایی شریک می شود.
مضاربه
سندی است گویای مالکیت دارندگان آن بطوریکه ناشر اوراق مضاربه با واگذاری اوراق، وجوه متقاضیان اوراق را جمع آوری کرده و به عنوان مضاربه در اختیار بانی قرار می دهد، بانی در فعالیت اقتصادی سودآور (بازرگانی) به کار می گیرد و در پایان هر معامله یا پایان هر دوره مالی سود حاصله را براساس نسبت هایی که از پیش روی اوراق تعیین شده، میان خود و صاحبان اوراق تقسیم می کند.
اوراق سهام(Stocks)
اوراق صاحبان سهام به انواع گوناگونی با معیار های متفاوت دسته بندی میشوند که دو نوع پر کاربرد ان عبارت اند از :
۱- سهام عادی
۲- اوراق مشتقه چیست و چه کاربردی دارد؟ سهام ممتاز
متداول ترین نوع این اوراق ، سهام عادی است که در بازار بورس اوراق بهادار معامله میشود و که دارای دو نوع ارزش اسمی و بازاری هستند ؛ ارزش اسمی سهام هر شرکتی در ایران مبلغ 100 تومان است ، درحالی که ارزش بازاری سهام این گونه محاسبه نمیشود و تنها ابزار سنجش آن ، میزان عرضه و تقاضا در تابلوی سهام است و این نوع سهام نشان دهنده میزان مشارکت و مالکیت دارنده آن در شرکت است.
نکته قابل توجه این است که دارندگان این نوع سهام سود ثابتی دریافت نمیکنند چه بسا ممکن هست که مورد ضرر و زیان هم قرارگیرند، به همین ترتیب این نوع سهام در زیرمجموعه دارایی های پرریسک قرار میگیرد.
سهام ممتاز هم تا حدودی شبیه به سهام عادی است با این تفاوت که میزان سود دارنده آن ، ثابت و غالبا به صورت توافقی است که بر سود سهامداران عادی مقدم است.
اوراق مشتقه(Derivatives)
اوراق مشتقه نوعی ابزار مالی است که صرف برگه و سند آن ارزشی ندارد بلکه به واسطه پشتوانه خود یعنی کالاهای فیزیکی ( دارایی های پایه ) که در مقابل خرید اوراق به خریدار تعلق میگیرد ،ارزش پیدا میکند.
رایج ترین دارایی های پایه یا مبنا شامل کالاها ، مواد اولیه مثل مواد شیمیایی ، فلزات ، طلا و حتی سهام و … میشود.
به عبارتی قرارداد میان خریدار و فروشنده همان اوراق مشتقه است ،درحالی که بهای این قرارداد و قیمت آن براساس قیمت تعیین شده برای کالای مدنظر مشخص میشود.
انواع اوراق مشتقه
اوراق مشتقه به طور کلی به 4 دسته تقسیم میشوند :
قرارداد آتی
قرارداد آتی یا (Future Contracts) قراردادی می باشد، که طرفین معامله، در زمان کنونی تصمیم می گیرند که کالایی را در زمانی مشخص در آینده، معامله نمایند. قیمت، ارزش و میزان معامله در زمان فعلی تعیین می گردد اما انتقال کالا و پول در آینده، صورت می گیرد.
قرارداد سلف
در واقع، قرارداد سلف به قراردادی گفته میشود که به موجب این قرارداد، کالا با قیمت معینی در زمانی مشخص در آینده (با توافق طرفین) تحویل داده میشود و مبلغ آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
قرارداد اختیار معامله
اختیار معامله (Option) قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد، حق(نه تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.
قرارداد معاوضه
معاوضه (swap) به این معناست که طرفین قرارداد بدون اینکه وجه نقدی ضمن عقد مبادله نمایند دو مال عینی و معین موضوع عقد قرار میگیرد.
ویژگی های اوراق بهادار
این اوراق ، گواهی هستند که دلالت دارند بر پرداخت مبلغ ثبت شده روی آنها(مبلغ اسمی اولیه ) توسط منتشر کننده آن در آینده به این صورت که یک ورقه بصورت ثبتی و قانونی توسط دولت (یا هر موسسه دیگر) منتشر می شود که روی آن مبلغ اسمی و اولیه مشخص شده است اما زمان بازپرداخت و سررسید انها به دلیل انواع گوناگونی که دارند متفاوت است.
شرایط و نحوه خرید اوراق بهادار
برای ورود به بازار سرمایه ، همه افراد نیازمند انجام دو دسته کار هستند، ابتدا آموزش کاربردی که لازمه آن گذراندن ساعت ها آموزش با کیفیت هست و در مرحله دوم نیاز به دریافت کد بورسی و دسترسی به سیستم معاملات و خرید اوراق بهادار می باشد، که مراحل آن بشرح زیر می باشد:
1- وارد شدن در سامانه سجام و ثبت نام با وارد کردن شماره همراه خود و دیگر اطلاعات خواسته شده و تکمیل کردن مراحل احراز هویت به صورت الکترونیکی در همین سامانه
2- ارسال شدن کد بورسی شما از طریق پیامک که یک عبارت شامل 5 رقم و 3 حرف است.
3- انتخاب کارگزاری مناسب جهت دسترسی به پنل معاملات خود و ثبت نام در آن
4- ارسال شدن نام کاربری و رمز عبور پنل معاملاتی شما در کارگزاری ثبت نام شده از طریق پیامک و ایمیل
5-پرداخت مبلغی به حساب معاملاتی از طریق درگاه های اینترنتی
( حداقل مبلغ برای خرید 500هزار تومان است )
6-خرید اوراق بهادار
مدارک مورد نیاز برای خرید اوراق بهادار
مدارک مورد نیاز برای افراد حقیقی :
● تصویر صفحه اول شناسنامه
● تصویر پشت روی کارت ملی
● تصویر آخرین مدرک تحصیلی
● اطلاعات شماره حساب بانکی اعم از شماره حساب، شماره شبا، نام شعبه ، کد شعبه و بانک مورد نظر
● داشتن کارت بانکی با رمز دوم برای پرداخت هزینه ثبت نام در سجام به صورت آنلاین
● افراد زیر ۱۸ سال نمیتوانند به صورت مستقیم مراحل ثبت نام بورس را انجام داده و نیاز به حضور والدین خود دارند.
مدارک مورد نیاز برای افراد حقوقی :
● تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس شرکت
● تصویر روزنامه رسمی آگهی کلیه تغییرات
● تصویر اساسنامه شرکت
● کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت مدیره
● تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی و تعهدنامه
● تکمیل فرم توافقنامه معاملات آنلاین
● تکمیل فرم قرارداد معاملات برخط و پاسخ به معاملات برخط
● شرکت در آزمون معاملات بر خط
● ارائه نامه درخواست کد معاملاتی در سربرگ شرکت
● مدارک معرفی نماینده رسمی شرکت برای دریافت کد بورسی
خرید آنلاین و غیر حضوری اوراق بهادار
پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور خود برای استفاده از پنل معاملاتی کارگزاری و واریز حداقل مبلغ مورد نیاز (500هزار تومان) ، میتوانید سهام و اوراق مدنظر خود را خریداری کنید و انرا در پرتفوی خود (سبدسرمایه گذاری) در پنل معاملاتی خود مشاهده کنید.
برای مشاهده لیست تمام سهام و صندوق های سرمایه گذاری و … میتوانید به سایت Tsetmc مراجعه کنید.
برای یادگیری کامل سایت Tsetmc پیشنهاد میکنیم در دوره اموزش نوین TSETMC مدرسه بورس شرکت کنید.
کارگزاران اوراق بهادار
برای مشاهده لیست کارگزاری های معتبر و دارای مجوز کافی است به سایت سازمان بورس اوراق بهادار مراجعه و در( قسمت فیلتر ها < نوع < کارگزاری ) کارگزاری مورد نظر خود را انتخاب کنید.
زمان خرید اوراق بهادار
بورس اوراق بهادار ایران در روزهای شنبه تا چهارشنبه به جز روزهای تعطیل باز است.
ساعت ۸:۴۵ الی ۹ زمان پیش گشایش است که در این زمان خرید و فروشی انجام نمیشود و فقط میتوان در آن سفارشات خود را در دامنه قیمتی آن روز قرار داد.
از ساعت ۹ الی ۱۲:۳۰ زمان اصلی بازار است که معاملات در این زمان انجام میشود.
از ساعت 11:30 الی 12 پیش گشایش و از 12 الی 15 زمان انجام معملات صندوق های طلا هست.
کارمزد خرید اوراق بهادار
فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان خرید : ( در زمان خرید نرخ مالیات صفر است )
0/003712 × قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام بورس)
0/003632× قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد خرید (سهام فرابورس)
فرمول محاسبه میزان کارمزد در زمان فروش :
0/0088 ×قیمت خرید × تعداد سهام = محاسبه کارمزد فروش (هم سهام بورس و هم فرابورس)
سخن آخر
از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. در نهایت ، همه فعالان بازار سرمایه برای اینکه بتوانند برای سال های متمادی و در هر شرایط اقتصادی در بازار بورس ماندگار باشند و به طور مستمر سود کنند نیاز هست که اموزش ببینند. شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.
اوراق قرضه چیست؟ هر آنچه که باید درباره سرمایه گذاری در اوراق قرضه بدانید
روشهای مختلفی برای کسب سود و درآمدزایی در بازارهای مالی وجود دارند. هرکدام از این روشها با کمک تکنیکهای درست میتوانند نتیجه پرسودی داشته باشند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه یکی از این روشهای کسب سود است که در بازار سرمایه متقاضیان بسیاری دارد. در این مطلب از مجله لندو قصد داریم که درمورد اوراق قرضه صحبت کنیم. بنابراین اگر میخواهید در مورد این بازار سرمایهگذاری بیشتر بدانید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
اوراق قرضه یکی از انواع اوراق بهادار
اوراق بهادار اسناد ارزشمندی هستند که بین افراد حقیقی و حقوقی مبادله میشوند. سرمایهگذاری در این اوراق میتواند دو جنبه مختلف داشته باشد. از یک سو خرید اوراق بهادار مثل خرید سهام است و خریدار بهنوعی یکی از مالکان مجموعه فروشنده سهام محسوب میشود. اما در جنبه دوم، این اوراق حکم بدهی دارند و صادرکننده اوراق به خریدار بدهکار است، اما دیگر خریدارهای حقیقی و حقوقی در مالکیت نهاد موردنظر دخالتی ندارند.
اوراق بهادار در دستههای مختلفی قرار میگیرند و هرکدام از این دستهها میتوانند در عین شباهت، در بسیاری از موضوعات با هم متفاوت باشند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزارهای مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم میشوند. هرکدام از این اوراق توسط نهادهای مختلف صادر میشوند. اشخاص حقیقی و حقوقی با خرید این اوراق یک معامله انجام میدهند که این معامله براساس ایجاد رابطه بدهکار و بستانکار برای هر دو طرف قرارداد بازدهی مالی خواهد داشت. ما در ادامه بهطور مختصر در مورد انواع دستههای اوراق و زیرمجموعههای آنها صحبت خواهیم کرد. اما برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار معاملات مربوط به اوراق بهادار میتوانید از مطالب مجله لندو استفاده کنید. لندو یک سامانه مالی معتبر است که با همکاری بانک آینده، وام فوری برای خرید انواع کالا و خدمات در اختیار متقاضیان قرار میدهد.
اوراق بدهی
خرید اوراق بدهی میتواند یک سرمایهگذاری کوتاه مدت محسوب شود. این اوراق خود شامل اوراق قرضه، صکوک، مشارکت و اسناد خزانه است. بهعنوان مثال اوراق قرضه نوعی سند معتبر است که با خرید آن نهاد سرمایهپذیر موظف است سود مشخصی را در هر بازه زمانی بهعنوان بدهی خود به خریدار پرداخت کند. این اوراق معمولاً برای کسب درآمد ثابت مناسب است و ریسک کمتری دارد. اما خریداران با سرمایهگذاری در اوراق صکوک یا همان اوراق قرضه اسلامی سرمایه خود را در اختیار نهاد صادرکننده قرار میدهند تا در نهایت بهجای دریافت سود ثابت، در مالکیت و بازدهی مالی بهدستآمده سهیم باشند.
اوراق حقوق صاحبان سهام
اوراق حقوق صاحبان سهام هم یکی دیگر از انواع اوراق بهادار است که میتواند یکی از روشهای کسب سود باشد. خریداران این اوراق برخلاف اوراق بدهی، در مالکیت نهاد صادرکننده سهیم میشوند و بازدهی این معامله تنها در دریافت سود خلاصه نمیشود. برای خرید اوراق سهام باید وارد بازار بورس شوید. معاملهگران در این بازار با خرید هر اوراق، بخشی از سرمایه خود را در اختیار مجموعهها قرار میدهند. خریدار در نهایت علاوه بر سود، در میزان زیان رسیده هم با مجموعه مورد نظر شریک خواهد بود. بنابراین ریسک این نوع سرمایهگذاری نسب به اوراق بدهی بیشتر است، اما در مجموع میتواند سود بیشتری را هم نصیب خریدار کند. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل زیرمجموعههای دیگری از جمله سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه و حق تقدم سهام است. تکنیکهای خرید و فروش هرکدام از این موارد گفتهشده میتواند در بعضی مواقع مشابه یا متفاوت باشد. در مجله لندو میتوانید از جزئیات این معاملهها بیشتر بدانید.
ابزارهای مشتقه
ابزار مشتقه یکی دیگر از روشهای سرمایهگذاری سودمند است که خود به تنهایی ارزش چندانی ندارد، بلکه وابسته به دیگر منابع مالی مثل شمش طلا، ارز و… است. در حال حاضر باوجود آنکه این نوع سرمایهگذاری در ایران چندان معرفی نشده است، اما در بازار فرابورس ایران، میتوان طی قراردادهای آتی و اختیاری که از ابزارهای مشتقه هستند، معاملههای سودآوری انجام داد. در قرارداد آتی خریدار موظف است که در آینده، اما در زمانی مشخص، کالا یا سهام خاصی را از فروشنده با قیمتی از قبل تعیینشده بخرد. در مقابل فروشنده هم باید کالا یا امتیاز سهام را در تاریخ مشخصشده در اختیار خریدار قرار دهد. قراردادهای اختیار هم خود به دستههای اختیار خرید یا فروش دستهبندی میشود که طی آن خریدار و فروشنده در یک زمان مشخص در آینده به توافق میرسند تا بتوانند وظایف خود را در رابطه با معامله مورد نظر انجام دهند.
اوراق قرضه چیست؟
اوراق قرضه یکی از روشهای رایج برای سرمایهگذاری و کسب درآمد مشخص محسوب میشود. همانطور که گفتیم، این اوراق نوعی اوراق بدهی هستند که براساس آنها فرد یا مجموعه صادرکننده متعهد میشود، سودی را به صورت سالانه به حساب شخص دارنده اوراق پرداخت کند. بنابراین این اوراق یکی از راههای کسب درآمد ثابت هستند. سود اوراق با قیمت خرید آن رابطه معکوس دارد، یعنی وقتی نرخ سود بیشتر میشود، قیمت اوراق کاهش پیدا میکند.
در قرارداد تعریفشده برای اوراق، یک تاریخ سررسید مشخص میشود. فرد یا مجموعه صادرکننده موظف است که اصل مبلغ را در زمان سررسید اوراق به شخص دارنده آنها پرداخت کند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه در واقع نوعی وام است که خریدار در اختیار صادرکننده قرار میدهد و مجموعه صادرکننده یا همان سرمایهپذیر باید بدهی خود را که شامل سود و اصل پول است، در مدت زمانی مشخص تسویه کند.
پیدایش اوراق درآمد ثابت یکی از راهکارهای تأمین سرمایه مالی برای بسیاری از نهادها است. در واقع این اوراق با درآمد ثابت سبب میشود که هم خریدار سود ببرد، هم صادرکننده توان مالی پیدا کند. مزیت این اوراق نسبت به سهام برای صادرکننده این است که خریدار اوراق فقط در سود مشارکت دارد، اما دیگر نمیتواند مثل یک سهامدار بورس در تصمیمگیریهای داخلی نهاد مورد نظر دخالتی داشته باشد. در واقع خریدار اوراق برخلاف سهامدار دیگر از صاحبان سرمایه نهاد مورد نظر محسوب نمیشود. ناگفته نماند که نهادهای مختلفی مثل شهرداری، شرکتها و دولتها اوراق بدهی را در اختیار متقاضیان قرار میدهند. در نتیجه این اقدام، هزینه انجام پروژههای عظیم این نهادها با همکاری سرمایهگذاران خارجی تأمین میشود.
چه کسانی اوراق قرضه صادر میکنند؟
همانطور که گفتیم، سرمایه گذاری در اوراق قرضه با سرمایه گذاری در بورس فرق دارد. در بورس سهامدار به جمع صاحبان شرکت و مجموعه سرمایهپذیر اضافه میشود، اما خریدار اوراق فقط میتواند بدهی خود را در قالب سود دریافت کند و حق تصمیمگیری ندارد. در واقع این اوراق مثل پول قرض دادن به صادرکننده اوراق برای تأمین هزینههای انجام پروژه است. دولتها و شرکتها اصلیترین صادرکنندههای اوراق هستند. از طرف دیگر اجرای پروژههای عظیم مثل ساخت مدرسه، راهسازی، سدسازی و… هزینههای قابل توجهی دارند. به همین دلیل دولتها با صدور اوراق بهادار، متقاضیان را به کسب سود از این پروژهها در ازای تأمین بخشی از هزینهها دعوت میکنند. همچنین کارخانهها و شرکتهای بزرگ هم برای رونق کسبوکارشان از این ترفند اوراق استفاده میکنند.
اگر میخواهید بیشتر بدانید
بازارهای مالی میتوانند به همان اندازه که سودآور هستند، خطرناک هم باشند. برای آنکه طعم خطر این بازارها را نچشید و موفق شوید، باید اطلاعات بهروزی در مورد مدیریت انواع چالشهای سرمایهگذاری، خرید و فروش سهام، بهترین زمان معامله در بورس و… داشته باشید. هرچه بیشتر بدانید، قدرتمندتر و مطمئنتر وارد بازار معاملات خواهید شد. به همین منظور، لازم است که برای کسب اطلاعات بیشتر، منابع مختلف در دسترستان باشد. منابعی که اطلاعات مفید و جدیدی ارائه دهد و در مورد بیشتر موضوعات مهم سرمایهگذاری صحبت کند. مجله لندو یکی از این منابع است که مباحث مهم مالی را از زوایای گوناگون بررسی میکند. بنابراین در اگر مورد بازار بورس، انواع اوراق بهادار، چگونگی کسب سود و… سوالی برایتان پیش آمده است، میتوانید مقالههای این مجله را مطالعه کنید.
انواع سرمایه گذاری در اوراق قرضه
سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه به اندازه بازارهای بورس و فرابورس میتواند در زمان مناسب و با بهکارگیری دانش و تجربه سودآور باشد. این اوراق در بازارهای مالی در سه دسته اصلی به فروش میرسند. در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
اوراق شهرداری: این اوراق وابسته به شهرداری و مراکز استانهاست. در واقع شهرداری میتواند برای جذب بودجه و تشویق به مشارکت سرمایهگذاران، سود حاصل از این سرمایهگذاری را بدون مالیات در اختیار متقاضیان قرار دهد. یعنی زمانی که بودجه مالیاتی پاسخگوی تأمین هزینههای پروژههایی مثل ساخت مدرسه، نیروگاه، بیمارستان، فرودگاه و… نباشد، شهرداری اوراق بهادار را برای جذب سرمایه صادر میکند.
اوراق دولتی: سیستمهای خزانهداری دولتی با هدف تأمین بودجه برنامهها، پرداخت حقوق و… اوراق قرضه صادر میکنند. میزان ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه بهعنوان کسب درآمد ثابت نسبت به بازار پرتلاطم سهام کمتر است، چون بهره مشخص و در عین حال پایینی دارد. اما در کل یک اصل را نباید فراموش کنیم که هرچه بازار مالی کشوری نوسان کمی داشته باشد، میزان ریسک سرمایهگذاری در اوراق دولتی آن هم کمتر میشود. به همین منظور معمولاً در کشورهای در حال توسعه این نوع سرمایهگذاری پیشنهاد نمیشود.
اوراق شرکتی: شرکتها بهعنوان صادرکننده این اوراق میتوانند از سرمایهگذاری خریداران برای انجام پروژهها استفاده کنند و در مقابل به آنها سود دهند. این مدل سرمایهگذاری برای شرکتها از وامهای بانکی نفع بیشتری دارد و مشمول بهره کمتری میشوند. اگر اهل ریسکپذیری هستید، بهجای اوراق دولتی بهتر است به سراغ این نوع از اوراق بهادار بروید. این اوراق اگرچه ریسک بیشتری نسب به دولتیها دارند، اما درعوض سود بیشتری هم به خریدار میدهند.
در زمان تورم با دقت بیشتر معامله کنید
سرمایه گذاری در اوراق قرضه مثل دیگر انواع راههای کسب سود، با افزایش تورم، ریسک بیشتری پیدا میکند. هرچه رشد تورم بیشتر باشد، میزان بازدهی اوراق در مقابل کمتر میشود. در واقع با وجود تورم بالا، میزان سود واقعی کمتر از آنچه به نظر میرسد خواهد بود. در مجموع به یاد داشته باشید که هرچه قیمت اوراق بالا رود، بازدهی آن پایین میآید و هرچه قیمت آن کمتر شود، بازدهی آن بیشتر میشود. این رابطه معکوس به ما نشان میدهد که نباید سبد بزرگی از اوراق قرضه داشته باشیم. بهطور کلی اگر از فوتوفن مدیریت ریسک و چگونگی انجام معاملات در بازار امروز اطلاعات بیشتری داشته باشید، بهتر میتوانید به سراغ سرمایه گذاری در اوراق قرضه بروید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بازارهای مالی پیشنهاد میکنیم که مجله لندو را دنبال کنید. لندو یک سامانه مالی است که امکان خرید قسطی انواع کالا و خدمات را برای متقاضیان فراهم کرده است. دریافت وام لندو بدون چک و ضامن است و برای انجام تمامی مراحل آن نیازی به مراجعه حضوری نیست. این وام آنلاین با همکاری بانک آینده در اختیار متقاضیان قرار میگیرد. بنابراین فرآیند خرید سفته آنلاین و همچنین ثبت امضای الکترونیکی که متقاضی را از مراجعه حضوری معاف میکند، از طریق پلتفرمهای امن بانکی انجام میشود. این وام به صورت اعتبار خرید آنلاین در دسترس کاربر قرار میگیرد تا بتواند از طریق یکی از فروشگاههای معتبر طرف قرارداد با لندو، کالا یا خدمات مورد نظر خود را سفارش دهد.
سوالات متداول
۱ـ اوراق بهادار چیست؟
این اوراق اسناد ارزشمندی هستند که طی مبادله آنها، فروشندگان باید خریداران را در سود شریک کنند و در مقابل از حمایت مالی خریدار بهرهمند شوند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزار مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم میشوند.
۲ـ اوراق قرضه چیست؟
نوعی از اوراق بدهی است. خریدار با سرمایه گذاری در اوراق قرضه تنها در سود شریک خواهد شد و سهم در مالکیت نهاد صادرکننده نخواهد داشت.
تحلیل بنیادی در بورس چیست؟ چه کاربردی دارد؟
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال روشی برای تحلیل بازار بورس است. معامله گران با استفاده از تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی سهام و بازار سرمایه، تصمیم به خرید یا فروش می کنند. یک تحلیلگر بنیادی با مطالعه بازار و اخبار دنیای واقعی، قیمت سهام را پیش بینی می کند. سپس بر اساس دانش و استراتژی های خود، عمل خرید یا فروش سهام را انجام می دهد.
تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی یکی دیگر از شیوههای معتبر و مرسوم داراییهای مختلف در بازارهای مالی است. از این شیوهی تحلیل نه تنها در بورس، بلکه در فارکس و بازارهای ارز دیجیتال و حتی بازارهای موازی نظیر اوراق مشتقه نیز استفاده میشود. این روش نیز مانند سایر شیوههای تحلیلی مزایا و معایبی دارد که موجب میشود برخی از آن طرفداری کنند و برخی دیگر انتقاد.
تحلیلگر بنیادی باور دارد، اوراق بهادار یا سهام دارای ارزش ذاتی هستند. ارزش ذاتی سهام شرکت ها وابسته به تعدادی متغیرهای بنیادی است. یعنی معامله گرها با ارزیابی متغیرهای بنیادی، ارزش سهام یک شرکت را برآورد می کنند. در تحلیل بنیادی، معامله گرها بعد از بدست آوردن ارزش ذاتی یک سهام، آن را با قیمت فعلی بازار مقایسه می کنند.
اگر ارزش ذاتی بیشتر از ارزش بازار باشد، زمان مناسبی برای خرید است. ولی اگر ارزش ذاتی کمتر از ارزش بازار باشد، زمان مناسبی برای فروش می باشد. در کلاس های آموزش بورس دوره ای به نام تحلیل بنیادی، برگزار می کنند که یادگیری آن، از مفاهیم پایه ای در آموزش بورس است. در این مقاله می خواهیم شما را با نکات مهم آن آشنا کنیم.
چرا باید تحلیل بنیادی را فرا بگیریم؟
معاملات موفق نیازمند یادگیری تحلیل بنیادی است. تحلیل بنیادی در بازار مالی به قدری اهمیت دارد که بدون یادگیری آن امکان ندارد بتوانید بهترین عملکرد را داشته باشید و به نتیجه مطلوب برسید. اگر می خواهید در معاملات خود موفق شوید باید به دنبال یادگیری تحلیل بنیادی باشید که پایه و اساس معامله است. با تحلیل بنیادی می توانید اطلاعات بسیار مفیدی در مورد شرکت هایی که می خواهید سهام آنها را خریداری کنید به دست آورید.
به طور کلی بنیاد سهم باید مورد بررسی قرار بگیرد زیرا ممکن است شرکتی که ارزش ذاتی بسیار پایینی دارد بالاتر از قیمت واقعی خود در حال معامله باشد. توجه داشته باشید که برای معاملهگری شرکت ها باید بدانیم چگونه باید تحلیل بنیادی را انجام داد؟ در ادامهاین مقاله سعی داریثم به بررسی تحلیل بنیادی در بازار های مالی بپردازیم تا آشنایی کاملی بدست آورید.
اهمیت یادگیری تحلیل بنیادی در بازار بورس
همانطور که در بالا تر هم توضیح داده ایم بسیاری از افراد تمایلی به یادگیری تحلیل بنیادی ندارند زیرا این نوع تحلیل نیاز به صرف انرژی و زمان زیادی دارد. به طور کلی تحلیل بنیادی کار بسیار آسانی نیست و تنها زمانی که میخواهید سرمایه گذاری بلند مدتی انجام دهید، باید به سراغ این نوع تحلیل بروید. ممکن است بعضی از افراد تمایل داشته باشند در ابتدا تا انتهای این نوع تحلیلها را آموزش ببینند تا بتوانند در بلند مدت سود خوبی به دست آورند.
در این صورت این افراد حتما باید تحلیل بنیادی را هم در برنامه خود قرار دهند. عدهای دیگر هم وجود دارند که تنها میخواهند مقداری از پول خود را در بازار بورس ایران سرمایهگذاری کنند اما هیچ وقت زمانی برای یادگیری آموزش ندارند، در این صورت آنها حتما باید از معاملهگران حرفهای در بازار بورس ایران کمک بگیرند تا دچار ضرر و زیان نشوند.
کاربرد تحلیل بنیادی در بورس
تحلیل بنیادی به تحلیل پایه نیز معروف است و با تحلیل تکنیکال در متد تفاوت هایی دارد. در روش بنیادی به شکل پایه و بنیادین به بررسی عوامل تاثیرگذار مالی می پردازد و امکان هیچگونه مقایسهای برای سهام وجود ندارد و بر قیمت سهام پرداخته می شود. این عوامل نشان دهنده آن هستند که برای تحلیل بنیادی در بورس نیازمند بررسی های جامعه صورت های مالی هستیم زیرا بدون این بررسی صورت ها امکان مقایسه داده ها به هیچ عنوان وجود ندارد.
فرق تحلیل بنیادی با تحلیل تکنیکال
تحلیلگران بنیادی معتقد هستند، یک علت بنیادی و اقتصادی باعث ایجاد تغییرات در قیمت سهام و بازار بورس می شود. آنها ارزش ذاتی یک سهام را با مطالعه عواملی چون صورت های مالی، مدیریت شرکت، صنعت و شرایط اقتصادی و سایر عوامل بنیادی بدست می آورند. در حالی که تحلیلگران تکنیکال با استفاده از روند تغییرات قیمت سهام در ماه ها و سال های گذشته، قیمت آن را در آینده پیش بینی می کنند.
یک معامله گر در روش تحلیل تکنیکال با استفاده از ابزارهای فنی مختلف چون نمودارها اقدام به خرید و فروش سهام می کند. تحلیل بنیادی نسبت به تحلیل تکنیکال طولانی و دشوار است و نیازمند جمع آوری داده ها از منابع مختلف می باشد.
تحلیل بنیادی در سهام
تحلیل بنیادی، طرفداران خاصی چون وارن بافت را دارد. وارن بافت از بورس بازهای میلیادر جهان است. در آموزش بورس لازم است تا با نکات مهم و اساسی این نوع تحلیل آشنا باشیم. یک تحلیلگر بنیادی با استفاده از محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت و مقایسه آن با قیمت فعلی بازار اقدام به خرید یا فروش می کند. به نمودار زیر توجه کنید:
این نمودار از مهمترین نمودارها در روش تحلیل بنیادی است. با استفاده از این نمودار می فهمیم چه زمانی یک سهم را بخریم یا چه زمانی آن را بفروشیم. با بررسی نمودار با سه حالت مواجه می شویم.
- اگر ارزش ذاتی بیشتر از ارزش واقعی آن باشد می گوییم سهم Undervalue است. یعنی قیمت سهم مورد نظر پایین تر از ارزش ذاتی است و مناسب خرید است.
- اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش واقعی آن در بازار بورس باشد، در حقیقت آن قیمت سهم گران بوده و می گوییم سهم Overvalue است و بهتر است به فروش سهم فکر کنیم.
- در حالت سوم اگر ارزش ذاتی سهم با قیمت فعلی آن در بازار بورس برابر یا نزدیک به هم باشند، خرید و فروش سهم بدون سود یا ضرر است.
عوامل کیفی تاثیرگذار در تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی، معامله گران ابتدا عوامل کیفی موثر در عملکرد شرکت را بررسی می کنند. بازار بورس تحت تاثیر مستقیم شرایط اقتصادی کشور است. یک رابطه قوی بین وضعیت اقتصادی کشور و بازار سهام وجود دارد. اگر وضعیت اقتصادی کشور مناسب باشد، در نتیجه عملکرد شرکت ها هم بهتر خواهد بود و بالعکس.
وقتی ما می خواهیم در یک سهم مشخص سرمایه گذاری کنیم باید اطلاعات کافی در مورد عملکرد آن صنعت داشته باشیم. مثلا با مطالعه در مورد صنعت های مختلف می فهمیم در دوران رکود بازار کدام شرکت ها عملکرد ضعیف و کدام عملکرد خوبی داشته اند. به گفته حرفه ای ترین تحلیل گران بنیادی، از دلایل شکست معامله گران، عدم آشنایی آنها با صنعت مورد نظر می باشد.
به طور مثال صنایعی چون تجهیزات اداری و کامپیوتر، معمولا بدون توجه به شرایط اقتصادی، روندی رو به رشد دارند و یا به علت نیاز همیشگی مردم به مواد غذایی باعث شده سهام این صنعت کمتر تحت تاثیر وضعیت اقتصادی نامناسب کشور قرار بگیرد.
در حالیکه صنایعی چون خودرو رابطه اوراق مشتقه چیست و چه کاربردی دارد؟ مستقیمی با شرایط اقتصادی دارند. در صورت رونق اقتصاد، از عملکرد خوبی برخوردار می شوند و در شرایط رکود اقتصادی از رشد این صنعت هم کاسته می شود. البته موارد خیلی زیاد دیگری در بررسی بازار به کار برده می شود که با شرکت در کلاس های آموزش بورس می توانید به طور کامل با همه عوامل کیفی موثر در تحلیل بنیادی آشنا شوید.
عوامل تاثیر گذار در تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی از پایه ای ترین دوره های آموزش بورس است. برای کاهش ضرر در معاملات ، لازم است تا با نکات مهم بورس آشنا باشیم. عوامل کمی که در تحلیل های بنیادی ما تاثیر گذار هستند شامل صورت حساب های مالی یک شرکت می باشند. اصول کمی، به داده هایی گفته می شود که قابل اندازه گیری اند و از اعداد تشکیل یافته اند. در اینجا تعدادی از مهمترین عوامل کمی موثر در تحلیل بنیادی را معرفی می کنیم.
شاخص سهام در تحلیل بنیادی
در تحلیل بنیادی، شاخص سهام نمایانگر وضعیت بازار در سال های گذشته است. شاخص کل بورس تهران به “تیپکس” معروف است. این شاخص نشان دهنده چشم انداز قیمت سهام در یک دوره زمانی است.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه به صورت مالی گفته می شود که شامل دارایی های شرکت، بدهی ها و سرمایه حقوق صاحبان سهام است.
صورت حساب سود و زیان در تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی با بررسی صورت حساب یک کشور، میزان هزینه و سود و ضرر آن شرکت را مشخص می کند.
تامین مالی شرکت از نکات مهم برای تحلیل سهام
تحلیل بنیادی، بدست آوردن منابع مالی یا فاینانس شرکت برای ادامه فعالیت شرکت و طرح های اجرایی را ضروری می داند.
تحلیل بنیادی بهتر است یا تکنیکال؟
همیشه بر سر اینکه کدام یک از دو شیوهی تحلیل بنیادی (یا فاندامنتال) یا تحلیل تکنیکال بهتر و موثرتر هستند بحث و جدلهای فراوانی میان طرفداران این دو روش تحلیل وجود دارد. هر یک از منتقدان هم دلایل خود را در این خصوص دارند. اگر با دید منطق و بدون تعصب به این مباحثات نگاه کنیم و مسئله را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهیم، میتوانیم به یک نتیجهی مهم برسیم.
هر دو شیوهی تحلیلی مزایا و معایبی دارند که با توجه به آنها میتوان دریافت که اتخاذ کدام رویکرد مناسبتر است. زمانی که استراتژی معاملاتی خود را مشخص میکنید، ناخودآگاه به سمت یکی از این دو شیوهی تحلیلی جذب میشوید. چرا که با توجه به ویژگیهای این دو رویکرد تحلیلی، و تفاوتهای میان آن دو میتوان با دید بلندمدت یا کوتاهمدت وارد سهامی خاص شد.
تحلیل بنیادی معیارهایی را بررسی میکند که در تحلیل تکنیکال خبری از آن نیست. در تحلیل تکنیکال نیز همین امر برقرار است. یعنی مواردی حضور دارند که خلا آن در تحلیل فاندامنتال محسوس است. به این ترتیب میتوان نتیجه گرفت که این دو شیوه مکمل یکدیگر هستند. اگر قصد دارید سهام مختلف را از جنبههای متفاوتی بررسی کنید، بهترین رویکرد آن است که از هر دو شیوهی فوق بهره ببرید.
به این ترتیب هم ارزش ذاتی سهم را بررسی کردهاید و هم روند و تحرکات قیمت آن را در آینده پیشبینی کردهاید. پس در نهایت ریسک سرمایهگذاری شما کمتر، و احتمال سودآوری بیشتر خواهد بود.
افزون بر این باید این امر را نیز مدنظر داشت که گاهی شرایط بازار به شکلی است که حتی این دو شیوهی تحلیلی هم چندان کارآمد نخواهند بود. اما اگر سرمایهگذاری خود را بر اساس الگوهای صحیح انجام داده باشید و در مدیریت سرمایه نیز از تجربیات کافی برخوردار باشید، حتی در صورت متضرر شدن در کوتاهمدت، بعدها ضررتان جبران خواهد شد. حتما شنیدهاید که میگویند تنها بستری که میتواند ضررهای ناشی از بازار بورس را جبران کند، خود بازار بورس است.
تحلیل بنیادی و مسئلهی مهم زمان
از آنجا که بررسی ارزش ذاتی رکن اساسی تحلیل بنیادی است، اهمیت آن نیز مشخص است. مشخص کردن چنین فاکتور برای سهم بر اساس معیارهای مختلفی انجام میشود. اما آیا به این امر فکر کردهاید که بررسی اینهمه اطلاعات و موارد مختلف چطور امکانپذیر است؟ حقیقت آن است که تجزیه و تحلیل این حجم از اطلاعات نیازمند زمانی طولانی است.
اگر این امر زمان زیادی به طول بینجامد دیگر آنوقت این تحلیل چه ارزشی دارد؟
مسئلهی زمان عامل مهمی است که همیشه باید به آن توجه کرد. به این مسئله توجه کنید که گاهی تحلیلگران بنیادی با وسواس زیادی شروع به بررسی وضعیت صنعت و صورتهای مالی یک شرکت میکنند. ممکن است در طی همین مدت، قیمت سهم رشد فراوانی داشته باشد. حال آنکه تحلیلگر مذکور، فرصت سرمایهگذاری خود را از دست داده است.
چرا که اگر پیشتر در چنین سهمی سرمایهگذاری میکرد سود بیشتری نصیبش میشد. درست است که نگرش افراد در تحلیل بنیادی بلندمدت است، اما این امر به آن معنا نیست که تحلیلگر در این خصوص زمانی نامحدود و بیانتها در فراوانی دارد. اگر قصد سرمایهگذاری هوشمندانه را دارید باید تمام عوامل را یکجا مدنظر داشته باشید.
از سوی دیگر نباید با خواندن این چند خط این برداشت اشتباه برای شما پیش بیاید که بهتر است تحلیل بنیادی را در زمانی کوتاه و با عجله و سرسری انجام داد. قطعا که در این صورت احتمال وقوع اشتباه بسیار زیاد خواهد بود. آنچه که مهم است این است که نباید روی یک شیوهی تحلیل تعصب داشت و از سایر موارد غافل شد.
چند پرسش و پاسخ در خصوص تحلیل بنیادی
چرا طرفداران تحلیل تکنیکال از تحلیل بنیادی انتقاد میکنند؟
طرفداران تحلیل تکنیکال معتقد هستند که مسائل بنیادی به شکل کامل اثر خود را در قیمت سهام نشان میدهند. به همین دلیل آنچه که مهم است بررسی رفتار و تاریخچهی تحرکات قیمتی است. از همین رو این دسته از افراد، تحلیل تکنیکال را معتبرتر و کاربردیتر از تحلیل فاندامنتال میدانند و معاملات خود را بر اساس نمودارها و ابزارهایی مانند انواع اندیکاتورها انجام میدهند. آنها معتقدند که گذشتهی سهم روند آیندهی آن را مشخص میکند؛ نه بررسی صورتها و ترازهای مالی.
آیا میتوان از تحلیل بنیادی در کوتاهمدت بهره برد؟
گفتیم که بررسی ارزش واقعی سهام، امر بسیاری مهمی در تحلیل فاندامنتال است، پس نیازمند زمان بیشتری است. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت در طولانی مدت به سمت ارزش ذاتی خودش حرکت میکند. حال اگر شما با تکیه بر تحلیل فاندامنتال وارد یک سهم شوید و در میانهی راه سهام را به هر دلیل بفروشید، نه تنها ممکن است سود نکنید، بلکه متضرر شدن شما نیز دور از ذهن نیست. چرا که شما بر مهمترین عامل در تحلیل بنیادی چشم پوشیدهاید.
آیا بازه زمانی در تحلیل بنیادی مشخص است؟
یکی از انتقاداتی که به این شیوهی تحلیل وارد میشود، دقیقا به همین امر بر میگردد. درست است که این شیوهی تحلیل از ارزشمندی سهام در طولانیمدت سخن میگوید؛ اما این طولانیمدت یعنی چه وقت؟ شش ماه؟ ده ماه؟ یک سال یا بیشتر؟ اهمیت این امر زمانی مشخص میشود که شما میخواهید برای آیندهی خود برنامهریزی کنید. قطعا اگر بدانید که طی چه زمانی به اهداف خود میرسید، با خیال آسودهتری میتوانید برنامههای خود را پیاده کنید.
آیا امکان بروز خطا در تحلیل بنیادی وجود دارد؟
صد در صد بله. همانقدر که گاهی افراد در تحلیل تکنیکال با پیشفرضهای ذهنی خود اموری را انجام میدهند، این امر در تحلیل بنیادی هم رخ میدهد. همانطور که پیشتر اشاره شد، عوامل و مفروضات متعددی در این شیوهی تحلیل وجود دارد که برخی کمی و برخی کیفی هستند. نگرش تحلیلگر میتواند به میزان زیادی بر عوامل کیفی بگذارد. نهایتا به همین دلیل است که ممکن است دو تحلیلگر بنیادی دیدگاههای متفاوتی در بررسی یک سهم و تعیین میزان ارزشمندی آن داشته باشند.
هدف تحلیل بنیادی چیست؟
همانطور که همگان میدانند و در این مطلب نیز به کرات اشاره شد که تحلیل بنیادی چشماندازی بلندمدت به آیندهی سهم دارد، مشخص است که چه اهدافی در نظر دارد. این تحلیل در شناسایی سهام برای سرمایهگذاری بسیار کاربردی است. نوسانگیران و معاملهگرانی که تنها به قصد کسب سود چند درصدی معامله میکنند، هرگز نمیتوانند با تکیه بر این تحلیل خرید و فروش خود را انجام دهند. در چنین شرایطی آنچه برای این افراد کارآمد است، تکیه بر خروجیهای تحلیل تکنیکال است.
دیدگاه شما