قوانین معامله با الگوهای سر و شانه

الگوی سر و شانه در بازار های مالی برای تحلیل تکنیکال

شناخت الگو‌های قیمتی برای افرادی که قصد فعالیت تخصصی در بازار‌های سرمایه و کسب سود از آن را دارند، بسیار ضروری و ثمر بخش است. الگوی سر و شانه یکی از متداول‌ترین و پرکاربردترین الگوهای کلاسیک در بازار‌های مالی است که خود به دو نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم می‌شود. بعد از مشاهده این الگو می‌توان انتظار روندی پرقدرت از سهم را برخلاف جهت روند قبلی داشت.

به جرات می‌توان قوانین معامله با الگوهای سر و شانه گفت، الگوی سر و شانه یکی از پرکاربردترین الگوهایی است که هر معامله‌گری با تشخیص صحیح و به موقع آن در انواع بازارهای مالی اعم از: فارکس، ارزهای دیجیتال و بورس ایران به سودهای خوبی دست می‌یابد. با توجه به لزوم آشنایی با این الگوی قیمتی در این مطلب بر آن شدیم تا به معرفی الگوی سر و شانه بپردازیم.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulder Pattern)

الگوی سر و شانه (Head and Shoulder Pattern) یک اندیکاتور تکنیکالی بازگشتی است که به شکل یک خط کف و سه قله قیمتی است. قله‌های کناری (راست و چپ) ارتفاع مشابه دارند و قله میانی بلندتر از دو قله طرفین خود است. خط کف (خط مبنا) که در اصطلاح با عنوان خط گردن (Neckline) شناخته می‌شود. خطی است که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند. دلیل نام‌گذاری این الگو هم به سبب همین شکل ظاهری قله‌ها است.

در واقع در نمودار قیمت یک دارایی، این الگو به صورت سه قله متوالی تشکیل شده است که قله وسط که سقف قیمتی هم است، بالاتر از دو قله کناری است. قله وسط به مانند سر و قله‌های کناری آن دو شانه را تشکیل داده اند، از این رو این الگو، الگوی سر و شانه نامیده می‌شود.

یکی از معتبر‌ترین الگوها در خصوص بازگشت روندی، الگوی سر و شانه است. این الگو نشان دهنده حرکات قیمت در بازار و احتمال تغییر روند صعودی به روند نزولی است.

به طور کلی الگوی سر و شانه، در تحلیل تکنیکال معکوس شدن روند صعودی به روند نزولی را پیش بینی می‌کند. البته در الگوی سرو شانه وارونه، تبدیل روند نزولی به روند صعودی نیز پیش بینی می‌شود. تحلیل گران تکنیکال بر این باورند که الگوی سر و شانه یکی از قابل اعتماد‌ترین الگوهای تغییر روند است. در الگوی سر و شانه هر چه خط گردن شیب ملایم‌تری داشته باشد، آن خط از اعتبار بیشتری برخوردار است.

الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال به دو بخش تقسیم می‌شوند:

الگوهای ادامه دهنده:

الگوهای ادامه دهنده، الگوهایی هستند که در میانه یک روند صعودی یا نزولی ظاهر شده و ادامه دار بودن روند را تایید می‌کنند.

الگوهای بازگشتی:

الگوهای بازگشتی نیز جزو الگوهایی هستند که در پایان یک روند صعودی و یا نزولی به وجود می‌آیند و نشان دهنده تغییر جهت روند هستند.

اجزای تشکیل دهنده الگوهای سر و شانه

سر: بلندترین قله که در وسط نمودار قرار دارد، اصطلاحا سر نامیده‌ می‎شود.

شانه ها: به دو قله با ارتفاع کمتر در طرفین سر و کناره‌های نمودار، شانه گفته می‌شود.

گردن: خطی است که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند.

خط گردن:در الگوی سرو شانه سقف خط گردن خط حمایتی و در الگوی سر و شانه کف خط مقاومتی به شمار می‌رود. با استفاده از خط گردن زمان ورود و خروج از معاملات تشخیص داده می‌شود. زمانی که شانه سمت چپ و راست شکل گرفت، این خط را ترسیم نموده و مبنای معاملات خود قرار می‌دهیم. بعد از ترسیم این خط، فاصله آن با سر اندازه گیری می‌شود و از این فاصله‌ها برای خرید و فروش دارایی‌ها استفاده می‌شود.

انواع الگوهای سر و شانه

الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulder Top)

الگوی سر و شانه سقف در انتهای روند صعودی مشاهده قوانین معامله با الگوهای سر و شانه می‌شود. این الگو موجب نزولی شدن حرکت قیمت و کاهش چشمگیر قیمت سهم می‌شود.

الگوی سر و شانه معکوس (کف)

نقطه مقابل الگوی سر و شانه، الگوی سر و شانه معکوس یا الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom) است.

این الگو برخلاف الگوی سر و شانه سقف، تغییر حرکت نزولی قیمت به روند صعودی را پیش بینی می‌کند. زمانی که حرکات قیمتی یک سهم مشخصه‌های زیر را به نمایش بگذارد، الگوی سر و شانه معکوس تشخیص داده می‌شود:

• قیمت به یک دره حرکت می‌کند و سپس با یک حرکت صعودی افزایش می‌یابد.
• دوباره قیمت به سطحی پایین‌تر از دره قبلی حرکت می‌کند و در ادامه حرکت صعودی را در پیش می‌گیرد.
• در ادامه قیمت حرکت کاهشی انجام داده و تا سطح دره اول حرکت می‌کند.
• بعد از همه این روند ها، نمودار قیمت دوباره حرکت صعودی یافته و به سمت سطح مقاومتی تشکیل شده در قله‌های پیشین، حرکت می‌کند.

کسب سود از الگوی سر و شانه کف، فقط در بازار‌های دو طرفه امکان‌پذیر است.

الگوی سر و شانه چه چیزهایی را بازگو می‌کند؟

در یک الگوی سر و شانه، قیمت‌ها روند صعودی طولانی مدتی را طی می‌کنند و به یک قله‌ی جدید می‌رسد. سپس قیمت حرکت نزولی کوچکی را طی می‌کند و یک دره (Trough) ایجاد می‌شود.

قیمت‌ها دوباره در یک روند صعودی حرکت خود را آغاز می‌کنند و یک سقف قیمتی جدیدی را به وجود می‌آورند. سپس وارد روند نزولی می‌شوند.

برای بار سوم قیمت‌ها روند صعودی را انجام می‌دهند و قله جدیدی را می‌سازند. اما قیمت‌ها نهایتا به سطح قله اول رسیده و دوباره حرکت نزولی خود را طی می‌کنند.

حرکات موجود در پَس یک الگوی سر و شانه (بازی طناب کشی)

قیمت سهام، همانند یک بازی طناب کشی است. حرکت صعودی یا نزولی قیمت نتیجه تعداد افرادی است که در دو گروه خریداران و فروشندگان قرار می‌گیرند.

افرادی که بر این عقیده‌اند که قیمت‌ها روند صعودی طی خواهد کرد، خریداران یا گاوها (Bulls) نامیده‌ می شوند. کسانی هم که بر این باورند قیمت‌ها به سطوح پایین‌تر حرکت می‌کنند، فروشندگان یا خرس‌ها (Bears) خوانده می‌شوند.

اگر بیشترین سهامداران یک سهم خرس‌ها (فروشندگان) باشند، قیمت آن سهم سیر نزولی پیدا می‌کند و به سطوح پایین حرکت خواهد نمود. در این هنگام معاله گران برای جلوگیری از ضرر سهام خود را می‌فروشند.

بالعکس چنانچه بیشتر سهامداران و شرکت کنندگان در تعیین قیمت، گاو‌ها (خریداران) باشند، در این صورت قیمت سهام به سمت بالا حرکت می کند. معامله گران برای اینکه از این فرصت معاملاتی استفاده نموده و سود کنند، به خرید سهام اقدام می‌کنند.

در الگوی سر و شانه تشکیل قله اولیه و کاهش قیمتی بعد از آن، بیانگر کاهش قدرت روند صعودی است. در این زمان گاوها می‌خواهند روند صعودی بازار همچنان حفظ شود، و قیمت را به سطحی بالاتر از سطح قله اولیه هل می‌دهند. در این زمان قله جدیدی تشکیل می‌شود که همان بخش سر الگو است.

در این هنگام خرس‌ها در حال قدرت گرفتن هستند. گاوها دوباره تلاش می‌کنند تا قیمت‌ها را به سطوح بالاتر هدایت کنند. اما تنها می‌توانند قیمت‌ها را تا سطح قله اولیه بالا ببرند.

خرس‌ها قدرت را به دست گرفته و قیمت را به سمت پایین حرکت داده و باعث ایجاد روند نزولی در قیمت‌ها می‌شوند.

استراتژی کسب سود

برای اینکه از هر الگویی بیش‌ترین سود ممکن را کسب کنیم، بایستی بعد از تشکیل الگو، نقاط امن ورود به معامله را بشناسیم.

در الگوی سر و شانه ۲ نقطه امن برای ورود وجود دارد:

نقطه امن ورود اول بلافاصله بعد از شکست خط گردن شناسایی شده است.

این نقطه بعد از بازگشت به خط گردن شکسته شده شناسایی می‌شود.

بعد از اینکه الگوی سر و شانه کف مشاهده شد، با ارسال سفارش خرید، ورود به سهم صورت می‌گیرد. زمانی که خط گردن شکسته شد و قیمت رشد کرد، می‌توان با کسب سود پیش‌بینی شده از معامله خارج شد.

بعد از اینکه الگوی سر و شانه سقف مشاهده شد، با ارسال سفارش فروش، ورود به معامله صورت می‌گیرد. زمانی که خط گردن شکسته شد و قیمت کاهش یافت، می‌توان با کسب سود پیش‌بینی شده از معامله خارج شد.

Stop loss/Take Profit

حد ضرر:

در الگوی سر و شانه کف، حد ضرر را کمی پایین‌تر از شانه راست در نظر می‌گیرند.

در الگوی سر و شانه سقف، حد ضرر کمی بالاتر از شانه راست در نظر گرفته می‌شود. برخی مواقع شانه راست هم ارتفاع با قله سر قرار می‌گیرد، در این صورت حد ضرر در نزدیکی قیمت سر الگو در نظر گرفته می‌شود، و حد ضرر مطمئن‌تری است.

حد سود:

در الگوی سر و شانه کف، بعد از شکست خط گردن، به اندازه فاصله نقطه رأسی سر از خط گردن، قیمت افزایش می‌یابد. در الگوی و سر و گردن سقف بعد از شکست خط گردن، به اندازه فاصله نقطه رأسی سر از خط گردن، قیمت کاهش می‌یابد. در واقع حد سود در این الگو‌ها به فاصله رأس سر از خط گردن بستگی دارد.

نحوه شناسایی الگوی سر و شانه

همانطور که می‌دانیم این الگو از سه قله تشکیل شده است که قله وسط بلندتر از دو قله کناری است. شانه چپ و راست نهایتا تا میانه شانه سر هستند.

خط گردن را به گونه‌ای که کف‌های سه قله را به یکدیگر وصل کنند، می‌کشیم. حال در الگوی سر و شانه نزولی منتظر شکست خط گردن به سمت پایین می‌مانیم. در الگوی سر و شانه کف نیز منتظر شکست خط گردن به سمت بالا می‌مانیم.

نکته: در بسیاری از موارد هر شانه از چندین ریز قله تشکیل شده است، از این رو شناسایی این الگو چندان نیز ساده نیست. تنها با تجربه می‌توان این الگو‌ها را تشخیص داد.

سخن پایانی

استفاده از تحلیل تکنیکال و الگوهای ایجاد شده در نمودار قیمت دارایی ها، نقش مهمی در پیش بینی روند‌ها در بازار دارند. الگوی سر و شانه یکی از پرکاربرد‌ترین و معتبر‌ترین الگو‌های تحلیل تکنیکال است که به صورت تجربی تشخیص داده می‌شود. پس از وقوع الگو‌های سر و گردن، جهت‌گیری خاصی در روند قیمت یک دارایی صورت می‌پذیرد.

الگوهای سر و شانه نمودار‌های تحلیل تکنیکال هستند که از سه قله تشکیل شده‌اند که قله وسط بلندتر از دو قله کناری است. خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانه‌ها را به هم متصل می‌کند خط گردن نامیده می‌شود.

الگوی سر و شانه به نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم بندی می شوند.

الگوی سر و گردن در انتهای یک روند نزولی پدید می‌آید و موجب حرکت صعودی روند قیمت‌ها و رشد قیمت سهم می‌شود. الگوی سر و شانه کف یا معکوس هم تغییر حرکت نزولی قیمت به روند صعودی را پیش بینی می‌کند.

الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف در بازار فارکس

الگوی سر وشانه سقف و کف جزو الگوهای بازگشت روند فارکس هستند یعنی در انتهای هر روندی که ظاهر شوند جهت روند بعد از الگو معکوس می شوند.

این الگو از آن رو به سر و شانه معروف شده است که دارای دو قله در طرف به یک اندازه(شانه) و یک قله میانی با ارتفاع بیشتر(سر) است. پایین ترین سطح واکنش این الگو که حکم تکیه گاه یا همان سطح حمایت یا مقاومت را دارد به خط گردن معروف است.

این آموزش یکی از جلسات دوره آموزش فارکس است.

آشنایی با الگوی سر و شانه سقف (Head and Shoulders Top)

الگوی سر و شانه سقف از سری الگوهای بازگشت روند است که در انتهای روند صعودی ظاهر می شوند و نشانه ای از تغییر جهت روند بازار به نزولی است.

این الگو دارای سه قله است که قله میانی بلندتر از دو قله دیگر است و به سر (head) معروف است و دو قله در دو طرف سر با ارتفاع کمتر و تقریبا هم اندازه که شانه ها (shoulders) هستند.

الگوی سر و شانه سقف در روند صعودی روی سطح مقاومت تشکیل می شود این سطح مقاومت که حکم تکیه گاه الگو را دارد به خط گردن (neckline) معروف است.

الگوی سر و شانه سقف از آن الگوهایی نیست که در روند یک هفته یا یک ماهه تشکیل شود بلکه شکل گیری این الگو در تایم فریم روزانه ممکن است چند ماه تا چند سال زمان ببرد و داده های روزانه زیادی در شکل گیری این الگو نقش داشته باشد.

از همین جهت تغییر روند بازار پس از این الگو نیز کوتاه مدت نخواهد بود و معمولا روند قیمت را در میان مدت تا بلندمدت معکوس می کند.

تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه سقف را نشان می دهد.

نمودار بالا شکل گیری الگوی بازگشتی سر و شانه سقف را در تایم فریم روزانه نشان میدهد.

همانطور که میبینید داده های روزانه حدود یک سال توانسته است چنین الگویی را به وجود آورد.

در نمودار بالا بخش های مختلف الگو از سر،شانه،خط گردن و فاصله هر کدام را در یک الگوی ایداه آل نشان میدهد که هر کدام دارای قوانین و تفسیر متفاوتی است.

مشخصات الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Top)

ممکن است در نمودار روزانه الگوهای زیادی را مشاهده کنید که مشابه الگوی سر و شانه سقف باشند اما تا وقتی که همه شرایط یک الگو صادق نباشد نمیتوانیم تفسیر سر و شانه سقف را به آن ها اختصاص دهیم.

1. روند الگو:الگوهای بازگشت روند باید در انتهای یک روند میان مدت یا بلند مدت ظاهر شوند تا جهت روند را تغییر دهند.برای این الگو نیز باید روند صعودی میان مدت یا بلند مدتی وجود داشته باشد.
2. شانه چپ:شانه چپ اولین مرحله شکل گیری سر و شانه سقف است و نقطه اوج روند صعودی فعلی است.برای اینکه شانه شکل بگیرد باید روند پس از رسیدن به قله اصلاح شود و باگشت داشته باشد.این نزول قیمت بیشترین افت قیمت در محدوده قیمت فعلی است.
3. سر الگو:برای تشکیل سر الگو پس از تشکیل شانه چپ صعود قیمت آغاز می قوانین معامله با الگوهای سر و شانه شود و از قله شانه چپ عبور می کند و بالاترین سطح قیمت روند صعودی را می سازد سپس دوباره روند نزولی می شود و قیمت اصلاح می شود.این روند نزولی تا رسیدن به سطح نزول قبلی ادامه میکند و ممکن است با اختلاف کمی از سطح قبلی متوقف شود.
4. شانه راست:روند پس از اصلاح و رسیدن به سطح نزول گذشته مجدد صعود میکند و این بار این صعود تا محدوده قله شانه چپ است.کمی اختلاف با شانه چپ قابل قبول است اما نباید بیشتر شود.در واقع شانه ها به یک محدوده مقاومت برخورد میکنند.این بار نزول قیمت از شانه راست باید سری و پرقدرت باشد. تا خط گردن شکسته شود.
5. خط گردن:خط گردن با رسم نقاط نزول قیمت از شانه چپ و سر تشکیل می شود.(نقاط 1 و 2 در تصویر پایین).خط گردن همیشه یک خط افقی نیست و ممکن است به بالا یا پایین شیب داشته باشد میزان شیب خط گردن با روند نزولی آتی رابطه مستقیم دارذ.
6. حجم معاملات: با باز شدن الگوی Head and Shoulders ، حجم نقش مهمی در تأیید دارد. حجم را می توان به عنوان شاخص (OBV ، Chaikin Money Flow) یا به سادگی با تجزیه و تحلیل سطح ولوم اندازه گیری کرد. در حالت ایده آل ، اما نه همیشه ، حجم هنگام پیشروی شانه چپ باید بیشتر از جلو آمدن سر باشد. با هم ، کاهش حجم و بالای سر جدید به عنوان یک علامت هشدار دهنده است. علامت هشدار دهنده بعدی هنگامی ایجاد می شود که حجم از اوج سر کاهش می یابد ، و سپس در هنگام پیشروی شانه راست کاهش می یابد. تأیید نهایی هنگامی انجام می شود که در هنگام افتادن شانه راست ، حجم بیشتر شود.
7. شکست خط گردن:خط گردن نقش سطح حمایت را ایفا میکند همانطور که گفتیم نزول قیمت از شانه راست باید پرقدرت و شتاب دار باشد تا از خط گردن عبور کند.تا زمانی که سطح حمایت شکسته نشود الگوی سر و شانه سقف کامل نیست.
8. تبدیل حمایت به مقاومت:زمانی که سطح حمایت یا خط گردن شکسته می شود در واقع نزول قیمت آغاز می شود و سطح حمایت باید این بار به عنوان سطح مقاومت ایفای نقش کند.بازگشت روند تا سطح مقاومت جدید یا نفوذ در آن بدون شکست مقاومت به منزله تایید آغاز روند نزولی میان مدت یا بلند مدت است.
9. هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود به اندازه فاصله سر الگو تا خط گردن است.یعنی روند نزولی حداقل به این میزان ادامه خواهد داشت.برای یافتن انتهای نزول قیمت باید از تحلیل های دیگری استفاده کرد همچون سطوح حمایت و مقاومت،رسم فیبوناچی یا اندیکاتورها…

تحلیل یک نمونه الگو سر و شانه سقف

تصویر بالا نمودار شرکت آرچر دانیلز میدلند (ADM) را شنان میدهد که یک الگوی سر و شانه سقف طی شش ماه شکل گرفته است.

در این نمودار پس از اولین اوج روند صعودی اصلاح قیمت تا نقطه یک شانه سمت چپ تشکیل شده است.

در حرکت بعدی روند صعودی آخرین تلاش خریداران از سقف قیمت شانه عبور کرده است و سپس افت قیمت تا کمی بالاتر از نقطه یک ادامه داشته است.

خط گردن از نقطه 1 به 2 با کمی شیب صعودی رسم می شود که نشان روند نزولی قوی پس از تشکیل الگو است.

سپس روند صعودی برای تشکیل شانه چپ آغاز شده است و در بازگشت روند دارای قدرت و شتاب کافی است که خط گردن را با کندل های نزولی قوی شکسته است.

افت قیمت پس از شکست خط گردن به اندازه فاصله سر تا خط گردن است اما این مرحله برای ورود به معامله فروش موقعیت مناسبی نیست.

روند نزولی پس از افت به اندازه فاصله سر تا خط گردن حرکت اصلاحی را آغاز می کند که تایید مقاومت جدید است.

پس از اینکه تبدیل سطح حمایت به مقاومت با بازگشت روند نزولی تایید شد بهترین زمان برای شروع معامله فروش است.

نکات مهم الگو سر و شانه سقف

تفسیر رسم خط گردن:خط گردن در سر و شانه سقف همیشه به حالت افقی رسم نمی شود بلکه ممکن است شیب به سمت بالا یا پایین داشته باشد.

اگر شیب خط گردن به سمت پایین باشد نشانه ضعف بازار است و معمولا شانه راست ضعیفی تشکیل می شود و برای ورود به معامله باید کمی بیشتر از شکست خط گردن صبر کنید.

اگر شیب خط گردن به سمت بالا باشد نشانه قدرت بازار است و خط گردن با شتاب و قدرت کافی پس از تشکیل شانه راست شکسته خواهد شد.

ورود به معامله با الگوی سر و شانه سقف:این الگو نشانه تغییر جهت روند بازار در میان مدت و بلند مدت است پس برای ورود به معامله عجله نکنید اجازه دهید خط گردن شکسته شود و سطح مقاومت تایید شود سپس وارد معامله فروش شوید.

تایید سطح مقاومت: میتوانید به روش های مختلفی باشد معمولا قوانین معامله با الگوهای سر و شانه یک حرکت اصلاحی در روند نزولی سطح مقاومت را تایید میکند.

گپ های قیمتی یا الگوهای تک کندلی پس از شکست خط گردن نیز میتوانند سیگنال ورود به معامله باشند.میتوانید از اندیکاتورهای سیگنال دهی نیز استفاده کنید.

حد سود و حد ضرر:برای تعیین حد سود باید فاصله سر الگو تا خط گردن را محاسبه کرد و به همان میزان از خط گردن حد سود تعیین کرد مثلا اگر فاصله سر تا گردن 50پیپ باشد دقیقا 50پیپ پایین تر از خط گردن حد سود اولیه است.

برای تایید حد ضرر میتوان قیمت بالای شانه راست را تعیین کرد اگر فاصله شانه تا سر کوتاه باشد میتوان قیمت سر را نیز حد ضرر در نظر گرفت.

آشنایی با الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)

الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom) که به سر و شانه معکوس نیز معروف است همانند سر و شانه سقف یک الگوی بازگشتی است با این تفاوت که در انتهای یک روند نزولی ظاهر می شود و نشانه صعودی شدن روند است.

عمده تفاوت این دو الگو باهم در حجم معاملات است با اینکه در سر و شانه سقف حجم معاملات مهم است اما برای سر و شانه کف حجم معاملات بالا الزامی است.

این بخاطر ذات بازار است که اگر در حرکت قیمتی حالت سکون و کم معامله ای رخ دهد بازار میل به نزول دارد پس برای تبدیل روند نزولی به صعودی باید حجم معاملات بیشتر باشد تا روند صعودی حفظ شود.

تصویر زیر شکل ظاهری الگوی سر و شانه کف را نشان میدهد.

همانطور که مشاهده میکنید الگوی سر وشانه معکوس دقیقا شکل سر و شانه سقف برعکس است.

در این الگو سه دهانه وجود دارد که دو دهانه با عمق تقریبا یکسان سمت چپ و راست شانه ها هستند و دهانه وسط عمیق تر است که سر الگو را تشکیل می دهد.

خط گردن در اینجا نقش سطح مقاومت را ایفا میکند و تشکیل الگو منوط به شکست خط گردن با حجم بالا است.

مشخصات الگوی سر و شانه کف (Head and Shoulders Bottom)

برای اینکه الگوی سر و شانه معکوس را از الگوهای مشابه بدون اعتبار تشخیص دهید باید هر بخش از این الگو را به خوبی بشناسید.

1. روند الگو:سر و شانه کف برای تغییر روند نزولی به صعودی باید در ادامه یک روند میان مدت یا بلند مدت صعودی شکل گیرد.
2. شانه چپ:اولین دهانه ادامه روند نزولی است و خطری برای روند نزولی است که پایین ترین کف قیمتی را در نمودار تشکیل می دهد و سپس یک اصلاح قیمت برای تشکیل شانه اول شکل می گیرد.
3. سر الگو:پس از اصلاح روند قیمت دوباره جرکت نزولی را از سر میگیرد و از قعر دهانه قیمت عبور می کند کف قیمت جدیدی را ثبت میکند و دوباره قیمت اصلاح می شود تا محدوده اصلاح قیمت قبلی پیش می رود تا خط گردن را تشکیل دهد.
4. خط گردن:اصلاح قیمت شانه چپ و سر الگو در یک محدوده است که رسم این دو نقطه به یکدیگر خط گردن را تشکیل می دهد که ممکن است افقی باشد یا کمی شیب به بلا یا پایین داشته باشد.
5. شانه چپ:بعنوان آخرین تلاش فروشندگان یکبار دیگر روند نزولی از سر گرفته می شود و به اندازه دهانه شانه چپ پیشروی میکند.پس از آن با یک حرکت شتاب دار و پر قدرت جهت شکست خط گردن روند صعودی را از سر میگیرد.
6. حجم معاملات:در برگشت قیمت از دهانه شانه راست حجم معاملات باید بالا باشد تا الگو بعنوان الگوی سر و شانه کف تایید شود.
7. شکست خط گردن:خط گردن یا همان سطح مقاومت باید با حجم بالای معاملات خرید و تقاضای زیاد بازار شکسته شود.
8. تبدیل مقاومت به حمایت:پس از شکست مقاومت گردن مقاومت باید به حمایت تبدیل شود و امکان بازگشت روند نزولی بسیار ناچیز شود.اغلب اوقات قیمت به سطح مقاومت برمیگردد اما این سطح با حمایت از قیمت فرصت خرید دوم را فراهم میکند.
9. هدف قیمت:هدف قیمت یا حد سود برای این الگو نیز به اندازه فاصله دهانه سر تا خط گردن است.

تحلیل یک نمونه الگوی سر و شانه معکوس

در تصویر بالا تشکیل یک نمونه الگوی سر و شانه کف یا معکوس را مشاهده میکنید که منجر به تغییر روند از نزول به صعود شده است.

در ادامه روند نزولی شانه سمت چپ تشکیل شده است و روند قیمت برای تشکیل سر الگو دوباره نزولی شده است.

پس از تشکیل سر و رسیدن قیمت به کف قیمتی جدید قیمت دوباره صعود کرده است اما در این نمودار اختلاف اصلاح قیمت از شانه چپ با اصلاح قیمت از سر الگو زیاد است و خط گردن شیب زیادی دارد.

پس از رسیدن قیمت به خط مقاومت دوباره روند بر اساس آخرین تلاش فروشندگان در جهت تشکیل شانه راست نزولی شده است و طی چند کندل قوی با صعود قیمت خط گردن شکسته می شود.

شکسته شدن خط گردن با کندل های قوی نشانه حجم معاملات بالا است که الگوی سر و شانه کف را تایید میکند.

روند قیمت بار دیگر به محدوده مقاومت گردن باز میگردد اما نمیتواند از آن عبور کند و این تایید تبدیل سطح مقاومت به حمایت و نقطه ورود به معامله است.

اندیکاتور Volume در محدوده سر و شکست خط کردن حجم بالای معاملات را برای تایید الگوی سر و شانه معکوس نشان میدهد.

نکات مهم الگوی سر وشانه کف

تحلیل تکنیکال نمودارهای فارکس بیشتر یک هنر است تا علم.تشخیص صحیح الگوها نیازمند نکته سنجی و ریزبینی است.

الگوهای زیادی در نمودارها شکل میگیرند اما همه آن ها معتبر نیستند و اگر ریزبینی لازم را نداشته باشید در بهترین حالت وقت خود را تلف کرده اید و اگر با تشخیص اشتباه وارد معامله ای شوید سرمایه خود را نیز از دست می دهید.

در الگوی سر و شانه معکوس بخاطر ذات نزولی بازار بازگشت به محدوده گردن یا همان سطح حمایت جدید زیاد رخ می دهد و تا زمانی که دلیلی برای شکست سطح حمایت وجود نداشته باشد هر کدام از این بازگشت ها موقعیت خوبی برای ورود به معامله است.

ورود به معامله با الگوی سر و شانه معکوس:برای ورود به معامله با این الگو به دلیل حجم بالای معاملات در زمان شکست خط گردن به احتمال زیاد نمیتوانید از صعود اولیه استفاده کنید.

بهتر است منتظر یکی از نشانه های تایید سطح حمایت بمانید.این نشانه ها میتوانند بازگشت روند به سطح حمایت ایجاد گپ قیمت یا تشکیل الگوهای تک کندلی باشد.

حد سود و حد ضرر:همانطور که گفتیم حد سود اولیه به اندازه فاصله سر الگو تا خط گردن است و حد ضرر میتواند بالای شانه راست یا اگر فاصله کم بود بالای سر الگو باشد.

آشنایی با الگوی سر و شانه در معاملات فارکس

الگوی سر و شانه (head and shoulder pattern) یکی از الگوهای معروف و شناخته شده در بازار فارکس است. این الگو میان تریدرهایی که تحلیل تکنیکال می‌کنند بسیار محبوب است. زمانی که الگوی head and shoulder روی چارت پدیدار می‌شود باید توقع سقوط قیمت داشت. به بیان بهتر این الگو نشان از آغاز یک روند نزولی دارد.

کسی می‌تواند در بازارهای مالی موفق باشد و معاملات پرسودی انجام دهد که بتواند از تحلیل تکنیکال استفاده کند؛ به این خاطر که این روزها ابزارهای تحلیل تکنیکال بسیار توسعه پیدا کرده و تحلیل گران از روش‌های گوناگونی برای تحلیل بازار استفاده می‌کنند. یکی از روش‌هایی که تحلیل گران برای تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند الگوهای نمودار قیمتی است و الگوی سر و شانه نیز از پرکاربردترین آنها محسوب می‌شود. در ادامه به معرفی این نمودار می‌پردازیم. همراه ما باشید.

تعریف الگوی سر و شانه

گفتیم که الگوی head and shoulder پرکاربردترین الگو برای تحلیل تکنیکال است و تحلیل گران علاقه زیادی به تحلیل بازار به وسیله آن دارند. همانطور که از اسم این الگو برمی‌آید، شکل ظاهری آن از سه قسمت یا قله تشکیل شده که پشت سر هم قرار گرفته‌اند. بنابراین نام این الگو از شکل ظاهری آن که شبیه به سر و شانه هستند گرفته شده است. این الگو یک الگوی قیمتی بازگشتی است؛ به این معنا که روند حرکتی قیمت پس از ایجاد الگو تغییر پیدا می‌کند. الگوی head and shoulder یکی از الگوهای برگشتی مورد اعتماد است که پایان روند صعودی یا نزولی قیمت را نشان می‌دهد.

الگو سر و شانه به معامله گر نشان می‌دهد که یک صعود قیمت یا یک نزول قیمت حتمی رخ خواهد داد. بنابراین تریدر با کمک این الگو می‌تواند روند بازار را پیش‌بینی کند. همانطور که گفتیم الگو یاد شده بازگشتی است و اگر روند بازار صعودی باشد، با پدیدار شدن این الگو باید انتظار نزولی شدن و برعکس اگر روند نزولی باشد باید انتظار صعودی شدن روند را داشت.

الگوی سر و شانه دو نوع دارد که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.

انواع الگوی سر و شانه

الگوی هد اند شولدر دو حالت دارد؛ 1. الگوی سر و شانه سقف و 2. سر و شانه کف. در ادامه هر دو را بررسی خواهیم کرد.

الگوی سر و شانه سقف

الگوی head and shoulder سقف پس از پایان حرکت صعودی رخ می‌دهد و حرکت بازار را از صعودی به نزولی تغییر می‌دهد. برای تشکیل این الگو باید اول شانه یا شولدر چپ به وجود آید. پس قیمت افزایش پیدا می‌کند تا قله اول تشکیل شود. بعد از تشکیل قله اول، روند کاهشی شده و بعد از آن دوباره حرکت قیمت افزایشی می‌شود. روند افزایشی ادامه پیدا می‌کند تا قله دوم بالاتر از قله اول تشکیل شود و مجددا روند کاهش می‌شود. شانه راست نیز به همین ترتیب با یک روند افزایشی و پس از آن یک روند کاهشی شدید تشکیل می‌شود.

بنابراین در این الگو قله وسط یا همان سر از دو قله دیگر که شانه دارند بلندتر است. توجه داشته باشید که در معاملات خود اگر می‌خواهید از این الگو استفاده کنید اجازه دهید تا الگو تکمیل شود. همچنین در این الگو امکان دارد بین تشکیل قله‌ها حرکات دیگری هم وجود داشته باشد.

الگوی سر و شانه کف

الگوی سر و شانه کف یا معکوس برخلاف حالت سقف است و پس از روند نزولی تشکیل می‌شود. شانه چپ این الگو به این صورت تشکیل می‌شود که ابتدا روند نزولی شده و پس از آن صعود پیدا می‌کند. مجددا روند نزولی شده و شدت این نزول بیشتر از قبل است و بعد افزایش قیمت آغاز می‌شود. در نهایت برای تشکیل شانه راست این روند نزولی و صعودی دوباره اتفاق می‌افتد با این تفاوت که صعود نهایی در شانه راست شدت بیشتری دارد.

معامله با الگوی head and shoulder

برای آنکه بر مبنای الگوی سر و شانه معامله کنید باید به چند نکته توجه داشته باشید. اول اینکه قبل از انجام معامله صبر کنید تا الگو به طور کامل شکل بگیرد. پس اگر الگو در حال شکل‌گیری است نباید تصور کنید حتما کامل خواهد شد و معاملات خود را براساس آن انجام دهید. بازار نوسانات زیادی دارد و ممکن است تشکیل نشود. پس صبور باشید و اجازه دهید الگو تکمیل شود.

پس از تشکیل شانه راست انجام معامله بستگی به میزان ریسک‌پذیری شما دارد. حتما معاملات خود را از قبل برنامه ریزی کرده و نقاط ورود، حد ضرر و حد سود خود را مشخص کنید.

در معامله براساس الگوی سر و شانه یک نقطه دیگر برای ورود وجود دارد که برخی از تریدرها آن را انتخاب می‌کنند. ورود به معامله در این نقطه نیاز به صبر دارد. تریدر باید صبر کند تا قیمت از قسمت گردن (دو کف الگو) بالاتر رود و پس از آن به معامله ورود کنند. البته در چنین حالتی امکان دارد قیمت به شکست خود ادامه دهد و فرصت معاملاتی از دست برود.

مزایای استفاده از الگوی head and shoulder در تحلیل تکنیکال

الگوهای نمودار قیمتی بی‌نقص و ایراد نیستند و هر یک از آنها ممکن است در شرایط مختلف حرکات متفاوتی داشته باشند. درنتیجه استفاده از این نمودارها در کنار مزایایی که دارد معایبی هم به همراه دارد. مزایای استفاده از الگوی سر و شانه این است که شانه راست الگو، مبنای خوبی برای تعیین استاپ لاس (حد ضرر) در معاملات است. همچنین از این الگو می‌توان به خوبی درباره نقطه ورود و خروج از معامله تصمیم گرفت.

اما همانطور که گفتیم در کنار مزایای، استفاده از الگوی head and shoulder معایبی هم دارد؛ یکی از این معایب این است که باید زمان زیادی صبر کرد تا این الگو تکمیل شود. همچنین امکان دارد این الگو تکمیل نشود و طبق پیش‌بینی‌های تریدر پیش نرود.

جمع‌بندی

الگوی سر و شانه یک الگوی برگشتی است که هر زمان در چارت پدیدار شود باید انتظار تغییر روند بازار را داشته باشیم؛ یعنی اگر بازار روند صعودی در پیش دارد، با پدیدار شدن الگو، روند بازار نزولی شده و اگر بازار روند نزولی داشته باشد، با ظهور این الگو روند صعودی خواهد شد.

البته اگر تحلیل تکنیکال بلد نیستید می‌توانید از کانال سیگنال vip مجموعه فارکس 365 استفاده کنید. مزیت کانال ما این است که دیگر نیازی به تحلیل تکنیکال ندارید چون نقاط ورود و خروج در معامله توسط تحلیل گران برجسته تیم مشخص می‌شود. بنابراین تنها باید شرایط عضویت در کانال vip فارکس را مطالعه کرده و عضو شوید.

الگوی سر و شانه در ارز دیجیتال؛ مفاهیم و تاثیر الگو Head And Shoulders در بازار

پیدا کردن یک روش برای پیش‌بینی دقیق تحرکات قیمتی ارزهای دیجیتال، همواره یکی از آرزوهای معامله‌گران محسوب می‌شود. روش‌ها و تحلیل‌های مختلفی از جمله تحلیل تکنیکال وجود دارند که معامله‌گران با استفاده از آنها به پیش‌بینی وضعیت ارزهای دیجیتال مختلف می‌پردازند؛ الگوی Head and Shoulders Pattern هم یکی از آنهاست. بدیهی است که عوامل مختلفی همچون مقررات جدید، حمله هکرها، نوسانات ناگهانی قیمت یک رمزارز و غیره می‌توانند، روی قیمت یک رمزارز تأثیر بگذارند. آنچه که اهمیت دارد، این است که معامله‌گر با استفاده از روش‌های تخصصی مثل الگوی سر و شانه بتواند، این عوامل را هم در پیش‌بینی‌ها لحاظ کنند و به یک نقطه قابل اتکا برسد.

هرچقدر هم که دنیای کریپتوکارنسی بی‌ثبات تلقی شود و نوسانات مختلف در بطن آن جریان داشته باشند، باز هم معامله‌گران حرفه‌ای و باتجربه می‌توانند، به بخش عمده‌ای از اهداف خود برسند. استفاده از الگوهای حرکتی مختلف و همچنین استفاده از ابزارهایی مثل تریدینگ ویو (Tradingview) به آنها اجازه می‌دهند که تحرکات قیمتی رمزارزها را حدس بزنند. در این مقاله قرار است که به سراغ الگوی سر و شانه برویم و تأثیر آن در موفقیت در معاملات کریپتوکارنسی را مورد واکاوی قرار دهیم؛ با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

الگوی سر و شانه چه مفهومی دارد؟

الگوی تخصصی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) در نگاه معامله‌گران مبتدی و تازه‌کار، تنها یک نمودار ساده است که یک خط با سه قله را نشان می‌دهد. در یک نمودار منسوب به این الگو، معمولاً قله میانی از دو قله دیگر (که با یکدیگر هم‌ارتفاع هستند) بلندتر است. در تحلیل‌های تکنیکال، قوانین معامله با الگوهای سر و شانه یک الگو با عنوان سر و شانه، تغییر خط روند نزولی به صعودی یک رمزارز را به شکل معکوس نشان می‌دهد. یک نمودار Head and Shoulders دارای سه مؤلفه اختصاصی است؛ یکی از این مؤلفه‌ها مربوط به خط مبنا یا خط پایه، یکی دیگر مربوط به سر و سومی مربوط به شانه است. قسمت سر (Head) مربوط به قله میانی است که معمولاً از دو قله دیگر مرتفع‌تر است و دو قله دیگر هم در قالب شانه‌ها ظاهر می‌شوند.

به صورت کلی، الگوی سر و شانه، سقف قیمتی یک قوانین معامله با الگوهای سر و شانه قوانین معامله با الگوهای سر و شانه ارز دیجیتال را نشان می‌دهد که معمولاً نزولی است. نکته جالبی که در مورد این الگو وجود دارد، این است که اگر این نمودار به صورت معکوس مشاهده شود، روند قیمت ارز دیجیتال مورد نظر صعودی است و می‌توان کیف قیمت آن را مشاهده کرد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این الگو، قابل دسترس بودن آن برای تمامی فریم‌ها یا برهه‌های زمانی مختلف است؛ بنابراین، تمام معامله‌گران می‌توانند، در هر زمانی که اراده کنند، به این نمودار دستیابی داشته باشند و اطلاعات مربوط به آن بهره‌مند شوند.

معمولاً اعتقاد بر این است که الگوی سر و شانه یکی از قابل اعتمادترین الگوهای تغییر روند قیمتی محسوب می‌شود؛ با این حال، نباید فراموش کرد که هیچ الگویی نمی‌تواند، به صورت ۱۰۰ درصد قابل اطمینان باشد و همواره باید احتمالاتی را برای خطاها در نظر گرفت. الگوی تحلیلی سر و شانه در دسته‌بندی تحلیل‌هایی قرار می‌گیرد که با استفاده از آن می‌توان، روند صعودی یک رمزارز را ارزیابی کرد؛ این روند، معمولاً در درجات مختلفی در الگوی سر و شانه قابل مشاهده خواهد بود.

بررسی مفاهیم مربوط به الگوی H&S

الگوی تحلیلی سر و شانه را معمولاً با عنوان اختصاری H&S هم مورد شناسایی قرار می‌دهند. همان‌طور که اشاره کردیم، این الگو دارای مفاهیم خاصی مثل خط پایه است؛ اما سؤال مهم در این قسمت مطرح می‌شود که هرکدام از این مفاهیم دقیقاً چه معنایی دارند و با مشاهده آنها چه مفهومی را می‌توان استدلال کرد؟ به طور کلی، الگوی سر و شانه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت یک ارز دیجیتال یا سهام به اوج خود برسد و متعاقباً به نقطه صعودی قبلی کاهش پیدا کند. به عبارت ساده‌تر، فرض کنید، قیمت یک رمزارز در ماه پیش از ۲ هزار دلار به ۳ دلار افزایش یافت و هفته پیش به ۵ هزار دلار رسید؛ اگر این تحرکات قیمتی، امروز به همان ۳ دلار ماه پیش مِیل کند و کاهش یابد، نمودار الگوی سر و شانه برای آن ترسیم می‌شود.

همچنین، یک الگوی تحلیلی سر و شانه معکوس هم وجود دارد که بر خلاف چیزی که توضیح دادیم، صورت می‌پذیرد. در نمودار معکوس آن، می‌توان روند صعودی قیمت یک رمزارز را مشاهده کرد، در صورتی که در حالت معمولی، چیزی جز روند نزولی آن دیده نمی‌شود. به طور کلی، هر نمودار سر و شانه یا H&S دارای مفاهیم زیر هستند:

• شانه سمت چپ: نشانگر افزایش قیمت ارز دیجیتال از قیمت پایه است که در نهایت به ایجاد یک قله منجر می‌شود.
• سر یا قله میانی: این مفهوم، نشان‌دهنده حداکثر یک ارز دیجیتال است که نسبت به قله اول، بالاتر خواهد بود.
• شانه سمت راست: این قله نشان‌دهنده کاهش مجدد قیمت رمزارز است که هم‌ارتفاع با شانه سمت چپ یا قله اول، اندازه‌گیری می‌شود. پس از این قله است که قیمت ارز دیجیتال معمولاً با افت بسیار شدید قیمتی روبه‌رو خواهد شد و معامله‌گران حرفه‌ای می‌توانند، این مفهوم را از نمودار استدلال کنند.

مرور مفاهیم مربوط به نمودار معکوس سر و شانه

الگوی سر و شانه به صورت معکوس هم رخ می‌دهد و در این حالت، باز هم دو قله هم‌ارتفاع و یک سر یا قله میانی را خواهیم داشت؛ با توجه به اینکه نمودار معکوس، تحلیل‌های خاص خودش را دارد، نباید فراموش کرد که در این نمودار دره میانی از دو دره دیگر اندازه عمیق‌تری دارد. مفاهیم الگوی سر و شانه در حالت معکوس به این شکل تعریف می‌شوند:

• شانه یا دره سمت چپ: این مفهوم نشان‌دهنده کاهش قیمت از حالت پایه است که به ایجاد یک دره منجر می‌شود و پس از آن، افزایش قیمت را در پیش خواهیم داشت.
• سر یا دره میانی: این مفهوم، نشانگر آن است که قیمت ارز دیجیتال دچار حداکثر افت خود می‌شود و عمیق‌ترین دره نمودار را شکل خواهد داد.
• شانه یا دره سمت راست: در این بخش، قیمت ارز قوانین معامله با الگوهای سر و شانه دیجیتال با افزایش مجدد روبه‌رو می‌شود و نسبت دره میانی و افت شدید به قیمت قابل توجهی خواهد رسید. قابل توجه است که بدانید، پس از افزایش قیمت ارز دیجیتال در دره سمت راست، مجدداً کاهش قیمت آن را باید انتظار داشت.

الگوی سر و شانه چه تأثیری روی بازار کریپتوکارنسی می‌گذارد؟

نمودار سر و شانه مثل بسیاری از الگوهای دیگر (مثل الگوی چکش وارونه)، تأثیرات متنوعی روی بازار ارزهای دیجیتال می‌گذارد. برای مثال، اگر کمی تخصصی‌تر در دنیای کریپتوکارنسی فعالیت کنید و بازارهای خرسی و گاوی آشنا شوید، خواهید دید که در این نوع نمودار چه اطلاعاتی را در مورد هریک از این بازارها در اختیارتان قرار خواهد داد. به عبارت ساده‌تر، یک بازار گاوی، وضعیتی را شامل می‌شود که در آن، قیمت یک ارز دیجیتال به شکل پیوسته و مداوم افزایش می‌یابد؛ برعکس، در شرایطی که قیمت یک ارز دیجیتال همواره در حال کاهش باشد و در سراشیبی قرار بگیرد، بازار خرسی خواهد بود.

اوج اولیه هر الگوی سر و شانه و کاهش مجدد آن نشان‌دهنده حرکت نزولی قیمت ارز دیجیتال نسبت به نقطه قبلی است. معامله‌گران بازار گاوی با حفظ حرکت صعودی قیمت ارز دیجیتال، با در نظر گرفتن اولین قله نمودار سر و شانه، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا از قله اولیه عبور کنند و به بالاترین حد ممکن یعنی به قله میانی برسند؛ در جنین شرایطی، هنوز این امکان وجود دارد که گاوها بتوانند، سلطه خود بر بازار را بازگردانند و به روند صعودی خود ادامه دهند.

با همه این اوصاف، زمانی که قیمت ارز دیجیتال برای بار دوم کاهش می‌یابد و تحرکات قیمت آن به قله یا شانه سمت راست می‌رسد، پرواضح است که خرس‌ها در حال قبضه کردن بازار هستند. در چنین شرایطی، گاوها تلاش می‌کنند تا یکبار دیگر، قیمت ارز دیجیتال را به سمت بالا ببرند و قله دیگری را ایجاد کنند، اما این تلاش‌ها تنها به ایجاد یک قله بسیار کوچک ختم می‌شود. این عدم موفقیت در ربودن گوی سبقت در بازار ارزهای دیجیتال، نشان‌دهنده شکست بازار گاوی و خرسی است که در نهایت به کاهش قیمت و حتی معکوس شدن الگوی سر و شانه ختم می‌شود.

استفاده معامله‌گران مبتدی از الگوی سر و شانه

مهم‌ترین نکاتی که برای درک بهتر نمودار این نمودار وجود دارد، آشنایی با مفاهیم تخصصی مثل سطوح حمایتی یا مقاومتی و ابزار کاربردی مثل اندیکاتور و اسیلاتور است. یکی دیگر از مفاهیم نمودار، توجه به خط گردن یا Neckline است که در مورد سطح حمایت یا مقاومت صورت می‌گیرد؛ معامله‌گرهای حرفه‌ای با استفاده از شکستگی خط کردن، محدوده‌های مشخصی را برای ایجاد استراتژی‌های مناسب تعیین می‌کنند تا معاملات خود را انجام دهند. در یک نمودار سر و شانه، اگر قله سمت راست در زیر خط گردن قرار بگیرد، قیمت ارز دیجیتال کاهشی خواهد بود و سطح حمایت شکسته می‌شود و بالعکس.

در این مقاله به صورت تخصصی در مورد نمودار H&S یا سر و شانه به بحث نشستیم و مفاهیم تخصصی آن را مورد واکاوی قرار دادیم. اگر در مورد استفاده از این الگو، تجربه خاصی دارید، حتماً برای ما بنویسید و بگویید که چه استفاده‌های دیگری می‌توان از مفاهیم این نمودار داشت. در ضمن، شما می‌توانید، با استفاده از لینک‌هایی که در این مقاله قرار داده شده‌اند، مقالات مرتبط با بحث را مطالعه کنید و اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.

یک شکل نمودار است که به عنوان یک خط پایه با سه قله ظاهر می‌شود. در تحلیل تکنیکال، یک الگوی سر و شانه، شکل‌گیری نمودار خاصی را توصیف می‌کند که معکوس روند صعودی به نزولی را پیش‌بینی می‌کند.

معکوس روند صعودی به نزولی را نشان می‌دهد و می‌گوید که روند صعودی به پایان خود نزدیک می‌شود. این الگو در تمام بازه های زمانی ظاهر می‌شود و بنابراین می تواند توسط همه انواع معامله‌گران و سرمایه‌گذاران استفاده شود.

الگوی سر و شانه چیست و چگونه با آن معامله کنیم؟

یکی از مصطلح‌ترین چیزهایی که در بازارهای مالی می‌شنوید، الگوی سر و شانه یا همان Head and Shoulders است و خیلی‌ها نمی‌دانند چطور باید با این الگو کار کنند یا آن را بکشند. در واقع مفهوم این الگو برای این افراد جا نیفتاده است. بعضی از معامله‌گران تازه‌نفس هم هستند که هیچ اطلاعی درباره الگوی هد اند شولدرز ندارند و برای اولین‌بار می‌خواهند با آن آشنا شوند. لیدوما فارکس بهترین جا برای شما است تا این موضوع را از صفر تا صد بیاموزید.

الگوهای کلاسیک

مطمئنم که برای خیلی از شماها اتفاق افتاده است که از محل کارتان خارج شده‌اید و با دیدن ابرهای سیاه گفته‌اید: باران در راه است! در راه رسیدن به خانه با دیدن نور خیره‌کننده‌ای به این فکر می‌افتید که کمی ‌بعد صدای بلندی خواهید شنید که همان رعد و برق است و… . زندگی ما پر از این الگوها است و همه ما به طریقی از آن‌ها استفاده می‌کنیم. بعضی از این الگوها تنها برای افراد هوشمند نمایان می‌شوند و آن‌ها با استفاده از نظمی‌که در روند رخ دادن آن اتفاق وجود دارد، اتفاقات بعدی را پیش‌بینی می‌کنند و از این روش برای رسیدن به موفقیت کمک می‌گیرند.

یک روز یکی از همین افراد باهوش که در حال کار کردن با نمودارهای یک بازار مالی بود متوجه نظم خاصی در روندها و نوسانات می‌شود. به عنوان مثال او متوجه می‌شود که هر دفعه با دیدن الگویی مشابه الگوی سر و شانه، بازار واکنشی مشخص و قابل پیش‌بینی دارد. بنابراین او توانست از این طریق به کسب درآمد بپردازد.

ماجرای الگوهای کلاسیک همین بود که در بالا خواندید. یک الگوی خاص در نمودار ظاهر می‌شود و شما پیش‌بینی می‌کنید تا بازار دقیقا یک واکنش خاص بدهد. درست مانند وقتی که ابرهای سیاه را در آسمان می‌بینید و متوجه می‌شوید قرار است باران ببارد.

به چنین الگوهایی که در نمودار ظاهر می‌شوند الگوهای کلاسیک می‌گوییم. الگوهای کلاسیک در تحلیل تکنیکال بسیار استفاده می‌شوند به طوری که برخی صرفا از این الگوها برای معامله استفاده می‌کنند. به طور کلی تعداد محدودی از الگوهای معتبر وجود دارند اما اگر علاقه‌مند به تحقیق و جست‌وجو در این باره هستید می‌توانید با مطالعه بیشتر به تعداد بسیار زیادی از الگوهای کلاسیک دست پیدا کنید. یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین الگوهای کلاسیک، الگوی سر و شانه یا الگوی هد اند شولدرز است که ترجمه مستقیمی ‌از عبارت انگلیسی Head and Shoulders به حساب می‌آید.

الگوها چه کمکی به ما می‌کنند؟

الگوهای کلاسیک یک مزیت بزرگ دارند و آن هم این که بدون دردسر برای شما پول پارو می‌کنند! مزیتی که این الگوها دارند، سادگی در تحلیل نمودار است و شما می‌توانید با یک نگاه آن‌ها را تشخیص دهید و معامله باز کنید. به خاطر همین مزیت بزرگ است که بسیاری از معامله‌گران ترجیح می‌دهند به جای آموختن نکته‌های پیچیده و گنگ در تحلیل تکنیکال، از الگوهای کلاسیکی مانند الگوی سر و شانه استفاده کنند.

مزیت دیگری که این الگوها برای تریدرها دارند این است که می‌توان اعتبار بالایی برای آن‌ها قائل بود و به قول خودمانی می‌توانیم روی آن‌ها حساب ویژه‌ای باز کنیم. معمولا الگوهای کلاسیک، سیگنال‌های معتبری را منعکس می‌کنند و ریسک معاملاتی کمتری دارند.

اگر دقت کنید از کلمه «معمولا» در بیان اعتبار الگوهای کلاسیک استفاده کردیم؛ دلیل این است که هر چیزی در بازار تا حدودی قابل حدس زدن است و هرگز نمی‌توانیم روند بازار را به طور صد در صدی پیش‌بینی کنیم. با این وجود الگوی سر و شانه یکی از الگوهایی است که اعتبار بالایی دارد و معامله‌گران به محض دیدن آن، معامله خود را ثبت می‌کنند. الگوی سر و شانه نسبت به سایر الگوها سخت ایجاد می‌شود اما اگر ایجاد شود نتیجه‌ای بسیار مطلوب و قابل پیش‌بینی خواهد داشت. به بیان بهتر، آینده بازار طوری که ما حدس می‌زنیم پیش خواهد رفت.

در ادامه می‌خواهیم به معرفی 0 تا 100 الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال بپردازیم اما قبل از پرداختن به این موضوع پیشنهاد می‌کنیم مطالب لیدوما فارکس را از طریق پیج اینستاگرامی ‌دنبال کنید. این طوری سریع‌تر و آسان‌تر است.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه دقیقا همان چیزی است که آن را نام‌گذاری کرده‌اند. در این الگو سه قله ( یا سه دره) با ارتفاع‌های مختلف وجود دارد که ارتفاع دو قله از آن‌ها یکسان و دیگری بلندتر است. بدون فوت وقت می‌رویم سراغ شکل تا بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال را ملموس‌تر ادامه دهیم:

همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید اجزای یک الگوی سر و شانه به قرار زیر هستند:

این الگو به سادگی تداعی‌کننده اندام یک انسان است که شانه‌ها در اطراف و سر در ارتفاع بلندتری قرار دارد و خط گردن جداکننده این اندام از سایر بدن است. بنابراین به خاطر سپردن الگوی هد اند شولدرز ساده است. در زیر مثالی از این الگو در نمودار مشاهده می‌کنیم:

نکته‌ای که وجود دارد این است که الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال کم‌تر از سایر الگوها به وجود می‌آید و هر چه تایم‌فریم‌های خود را افزایش دهیم، تعداد کم‌تری از آن می‌یابیم اما اعتبار بالایی دارد و قابل اطمینان است. همچنین در پیدا کردن این الگو باید محتاط باشید چرا که هر 3 دره یا 3 قله‌ای، الگوی سر و شانه نیست. ممکن است با کوچک‌ترین اشتباه، خود را دچار ضرر و زیان کنید. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است تا با انواع الگوهای سر و شانه آشنا شویم.

انواع الگوی سر و شانه + نمونه‌های درست

الگوی سر و شانه دو شکل کلی دارد که اصلی‌ترین شکل آن در قسمت قبل بیان شد. این الگو عموما در بالاترین قیمت رخ می‌دهد و شامل دو قله کوتاه و یک قله بلند است. شکل زیر:

شکل بعدی الگو، کاملا برعکس الگوی قبلی است. یعنی به جای قله‌ها، دره قرار می‌دهیم. به این شکل که دو دره با عمق برابر داریم و عمق دره سوم از دیگر دره‌ها بیشتر خواهد بود. این نوع سر و شانه با اسم سر و شانه معکوس شناخته می‌شود و بیشتر در پایین‌ترین قیمت به وجود می‌آید. مانند شکل زیر:

این دو الگو شکل‌های درست الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال هستند و اعتبار بالایی دارند. در قسمت بعد می‌خواهیم چند نمونه از رایج‌ترین شکل‌های نادرست از این الگو را معرفی کنیم تا اگر اشتباه شما هم بود، رفع شود.

انواع الگوی سر و شانه + نمونه‌های نادرست

ضرب‌المثل هر گردی، گردو نیست در این جا صدق می‌کند. برخی از کاربران بلافاصله بعد از خواندن بخش‌های ابتدایی مقاله صفحه را می‌بندند و سراغ نمودار می‌روند و هر الگوی مشابه سر و شانه‌ای را که مشاهده کردند به حساب Head & Shoulders می‌گذارند. این اشتباه باعث می‌شود تا معامله‌های این افراد غلط از آب درآید و به ضرر منجر شود.

برای جلوگیری از چنین اشتباهاتی دو راهکار ارائه می‌دهیم. اولین راهکار، تمرین است. توصیه می‌کنیم بعد از خواندن این مطلب سراغ چارت بروید و سعی کنید در تایم‌فریم‌های مختلف، الگوی هد اند شولدرز را پیدا کنید. یکی از راه‌های آسان برای رسم این الگو استفاده از ابزارهای تریدینگ ویو است (این قسمت ویژه معامله‌گران بازار فارکس است و نیازمند کار با وب‌سایت Tradingview است. برای مشاهده آموزش ثبت‌نام اینجا کلیک کنید).

راهکار دوم آشنایی با اشتباهات رایجی است که توسط سایر افراد اتفاق می‌افتند. چند نمونه از الگوهای اشتباه بعلاوه علت اشتباه بودن آن‌ها آورده شده‌اند.

این شکل الگوی سر و شانه نیست چرا که در این الگو حتما باید سر در بین دو شانه قرار گیرد. تصور اندام یک انسان می‌تواند درک درستی به شما بدهد. بنابراین شکل درست این است که قله بلندتر در وسط دو قله کوتاه‌تر قرار گیرد.

این شکل نیز اشتباه است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این الگو این است که ارتفاع شانه‌ها یکسان باشد. در غیر این صورت الگو، نامعتبر خواهد بود.

یکی دیگر از رایج‌ترین اشتباهاتی که در استفاده از الگوی هد اند شولدرز به وجود می‌آید، ترسیم الگو به شکل بالا است. برخی تصور می‌کنند که دو قله هم‌ارتفاع و یک قله با ارتفاع متفاوت رسم کرده‌اند و می‌توانند از آن با عنوان الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند اما اشتباه است. الگو باید دو شانه کوتاه و یک سر بلند داشته باشد. نباید شانه‌ها بلندتر باشند.

این تصویر نیز اشتباه است. در بخش‌های قبل به مراتب گفتیم که شکل صحیح الگوی هد اند شولدرز باید مانند اندام یک انسان رسم شود و رسم سه قله (یا سه دره) با ارتفاع‌های یکسان غلط است. این الگو با نام الگوی سه‌قله شناخته می‌شود که در مقالات دیگر لیدوما فارکس بررسی شده است. برای دسترسی می‌توانید وارد صفحه مجازی لیدوما فارکس شوید.

معامله با الگوی سر و شانه

همه چیز به آموختن شکل و شمایل الگوها ختم نمی‌شود و ما باید روش کار با آن‌ها را بیاموزیم. در این بخش دو شکل کلی معامله با الگوی سر و شانه را بررسی خواهیم کرد.

الگوی سر و شانه نزولی

سر و شانه نزولی به این دلیل نزولی نام‌گذاری شده است که روند بعد از آن نزولی خواهد بود. به بیان دیگر، الگوی کلاسیک سر و شانه از نوع الگوی کلاسیک تغییر روند یا بازگشتی است. در واقع اگر روند ما قبل از تشکیل الگو صعودی باشد، با مشاهده سر و شانه متوجه می‌شویم که قرار است روند نزولی شود و بازگردد. به همین دلیل به این الگو بازگشتی می‌گوییم و الگوی زیر را سر و شانه نزولی می‌نامیم.

بنابراین می‌دانیم که باید در یکی از قیمت‌های اوج، معامله فروش باز کنیم چرا که روند نزولی خواهد شد اما سوال این است که معامله فروش خود را در چه نقطه‌ای ایجاد کنیم؟

یک کاندید برای فروش، شانه دوم است (رنگ قرمز) اما اگر اهل ریسک نیستید صبر کنید تا قیمت باز هم پایین بیاید و الگوی سر و شانه تکمیل شود، سپس در خط گردن معامله فروش باز کنید (رنگ سبز). به عنوان گزینه بهتر می‌توانید بیشتر صبر کنید چرا که احتمال دارد قیمت بعد از برخورد به خط گردن مقداری صعودی شود و سپس روند ریزشی پرقدرت خود را شروع کند. در نتیجه بهترین گزینه برای فروش، مثلث آبی است که در شکل زیر مشاهده می‌کنید:

شما می‌توانید حد ضرر خود را در ارتفاع شانه‌ها قرار دهید و حد سودتان را تا عمقی بگذارید که روند صعودی قبلا از آن جا شروع شده است. به عنوان یک گزینه دیگر می‌توانید به اندازه ارتفاع سر از نقطه فروش پایین بروید و حد سودتان را در آن نقطه قرار دهید. در شکل زیر جزئیات ترسیم شده‌اند:

روش اول با رنگ قرمز و روش دوم با رنگ سبز نمایش داده شده است.

توجه: همیشه منتظر اصلاح قیمت بعد از برخود با خط گردن نمانید. گاهی قیمت بلافاصله خط گردن را می‌شکند و با قدرت ریزش خود را ادامه می‌دهد. اگر تصمیم دارید معامله فروش باز کنید بهترین کار فروش پله‌ای است. یک بار در خط گردن بفروشید و در صورتی که قیمت تا نیمی ‌از ارتفاع شانه صعود کرد، یک معامله فروش دیگر باز کنید. همچنین باید حجم معاملات خود را به درستی مدیریت کنید. این کار با عنوان مدیریت ریسک و سرمایه شناخته می‌شود و انتظار می‌رود تا شما با چنین مفهومی ‌آشنا باشید.

الگوی سر و شانه صعودی

این الگو دقیقا مشابه الگوی سر و شانه نزولی است اما برای درک بهتر مجددا آن را بررسی می‌کنیم.

این الگو عموما در نازل‌ترین قیمت بازار ایجاد می‌شود و روند قبل از تشکیل آن نزولی است. بنابراین انتظار داریم تا بعد از تکمیل الگو، قیمت صعودی شود. معامله‌گران با مشاهده سر و شانه صعودی در کمین هستند تا معامله خرید باز کنند.

بهترین مناطق خرید در الگوی هد اند شولدرز صعودی به ترتیب با رنگ‌های آبی، بنفش و سیاه مشخص شده‌اند:

حد سود و ضرر نیز مشابه بخش قبل است؛ حد ضرر را در عمق شانه و حد سود را هم‌ارتفاع شروع روند نزولی قرار دهید.

نکته‌هایی درباره الگوی هد اند شولدرز (Head & Shoulders)

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال همیشه معتبر نیست و باید برای اطمینان از صحت آن بررسی‌های لازم توسط معامله‌گر یا تحلیل‌گر انجام شود. نکته‌های زیر بسیار مهم هستند؛ از آن‌ها غافل نشوید!

نکته 1: الگوی سر و شانه نزولی در بالاترین قیمت (در قله قیمتی) و سر و شانه صعودی در پایین‌ترین قیمت (در دره قیمتی) معتبر هستند در غیر این صورت تضمین نمی‌شود که به احتمالات ما منجر شوند. در واقع هر الگویی که در بین روند ایجاد شود یا در روند معکوس خود به وجود آید، نامعتبر است.

مثال : این مثال نشان می‌دهد که سر و شانه صعودی در اوج قیمت نامعتبر است:

نکته 2: خط گردن می‌تواند ناراست و کج باشد. بنابراین معاملات ما بر اساس نوع این خط تغییر می‌کند. اگر این خط توسط قیمت شکسته شود، می‌توانیم وارد معامله شویم. پیشنهاد می‌کنیم در تریدهای خود، خط گردن را رسم کنید و حتما آن را در نظر بگیرید.

نکته 3: الگوی سر و شانه می‌تواند به نتیجه درستی منجر نشود. پس حتما حجم خود را کنترل کنید و همیشه حالات بد را مد نظر قرار دهید.

نکته 4: استفاده از الگوی‌های کلاسیک به ویژه الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به تنهایی کارساز نیستند. بهتر است همیشه سیگنال‌های دیگر را نیز بررسی کنید و در صورتی که چند سیگنال با یکدیگر همخوانی داشتند وارد معامله شوید.